Advies

Advies over meer inclusiviteit in de sector

Tijdens de Cultuurplanperiode 2017-2020 verdiept de RRKC zich in de vraag hoe inclusief de Rotterdamse culturele sector is: de organisaties, het bestuur, de makers en het publiek. In hoeverre is de culturele sector voor, door en van iedere Rotterdammer?

Onze meest recente inspanning op dit gebied is het onderzoek dat we samen met de EUR verrichtten naar de impliciete vooroordelen van medewerkers van instellingen binnen het Cultuurplan 2017-2020.

Onderzoeksresultaten
De belangrijkste conclusies vindt u hier:
• Samenvatting
• Gehele rapport

Op deze pagina geven we een overzicht van onze activiteiten rond het thema Inclusiviteit.

Samenvatting advies ‘De stad is meervoud’

Rotterdam is een jonge stad met 170 nationaliteiten. Maar de cultuursector is nog te weinig een afspiegeling van de Rotterdamse bevolking. Er is een kloof tussen de gesubsidieerde instellingen die grotendeels eurocentrisch en traditioneel zijn, en het informele veld dat van nature cultureel diverser en inclusiever is. Tussen deze twee circuits is weinig uitwisseling en doorstroom. Juist de combinatie van die twee werelden is de kracht van Rotterdam. Daarom brengt de RRKC een advies uit aan het college van B&W over hoe de gemeente, individuele instellingen en de sector als geheel

Waarom is het belangrijk dat de cultuursector meer inclusief wordt?

Iedere Rotterdammer betaalt mee aan cultuursubsidies. Andere publieke sectoren zoals defensie, gemeenten en politie worden steeds inclusiever. Daarom is het nu tijd dat ook de cultuursector een afspiegeling wordt van de samenleving.
De kracht van Rotterdam ligt in de combinatie van traditie en innovatie
Een inclusieve cultuursector maakt de stad aantrekkelijker voor bedrijven en nieuwe inwoners.
Culturele instellingen die meer inclusief werken vergroten hun publieksbereik en vinden publiek voor de toekomst
De eigen inkomsten nemen toe door een groter publieksbereik
In een meer inclusieve cultuursector kan nieuw talent zich beter ontwikkelen en een praktijk opbouwen in Rotterdam.

Wat kan de gemeente doen?

In het advies doet de RRKC het college van B&W een aantal aanbevelingen voor een meer inclusief cultuurbeleid.

Maak inclusiviteit meetbaar en neem het op in de subsidievoorwaarden.
Verlaag de administratieve last voor het aanvragen van een subsidie.
Begeleid nieuwe subsidieaanvragers d.m.v. coaching en maak ze wegwijs in de bureaucratie.
Reserveer een gedeelte van het cultuurbudget voor vernieuwing.
Help nieuwe makers bij het vinden van productie- en presentatieruimte.

Wat kan de cultuursector als geheel doen?

Het directeurenoverleg van de Rotterdamse culturele instellingen hebben al een aanzet gedaan voor een gezamenlijke aanpak van inclusiviteit in de uitgave ‘Cultuur draagt de stad in transitie’. Eerder heeft de sector ook gezamenlijk verantwoordelijkheid genomen voor publieksbereik en governance.

Leer van partnerships met inclusieve makers of organisaties door expertise en kennis uit te wisselen. Vorm dynamic duo’s om uitwisseling mogelijk te maken.
Maak een sectorbrede werkgroep inclusiviteit die helpt om instrumenten en werkwijze te ontwikkelen op het gebied van inclusiviteit.
Blijf kennis uitwisselen onderling maar juist ook met andere sectoren en initiatieven in de stad

Wat kunnen individuele instellingen doen?

Een aantal Rotterdamse culturele instellingen is al actief bezig met het onderwerp. Hoe pak je dat aan?

Betrek de hele organisatie bij het proces, zowel vanaf niveau van directie en bestuur als vanuit de medewerkers, top down en bottom up. Eén projectmedewerker inclusiviteit is niet genoeg.
Onderzoek actief de onbewuste vooroordelen die leven binnen de eigen organisatie.
Maak tijd en middelen beschikbaar. Bijvoorbeeld door meer te investering in werving & selectie.
Stel meetbare doelstellingen op voor inclusiviteit en toets regelmatig.
Sluit je aan bij inclusiviteit-gerelateerde netwerken en initiatieven in de wijken, maak gebruik van bestaand onderzoek.

Dit gaat de RRKC nog meer doen om de cultuursector inclusiever te maken.

De RRKC blijft dit onderwerp agenderen
Op dinsdag 28 mei organiseert de RRKC een debat rond het advies
De Erasmus Universiteit doet komend jaar in opdracht van de RRKC verder onderzoek naar inclusiviteit in de cultuursector.

In 2019/2020 deed de Erasmus Universiteit vervolgonderzoek naar inclusiviteit in de Rotterdamse cultuursector

Dit was een onderzoek naar de impliciete vooroordelen van medewerkers van instellingen binnen het Cultuurplan 2017-2020. De aanleiding tot dit onderzoek was het onderzoek in 2017. De Erasmus Universiteit deed – in opdracht van de gemeente Rotterdam en RRKC – onderzoek onder de gesubsidieerde kunst- en cultuurinstellingen in Rotterdam naar de mate van inclusiviteit binnen de Rotterdamse cultuursector. Uit het onderzoek bleek dat nog te weinig culturele instellingen er in slagen een publiek te bereiken dat de Rotterdamse samenleving weerspiegelt. Van alle thema’s binnen diversiteit (Programma, Publiek, Partners en Personeel) bleek met name de P van Personeel onderbelicht. De samenstelling van de organisaties zelf was nog te weinig divers, zowel bij medewerkers en directies als bij bestuur en raad van toezicht. Meer dan de helft van de ondervraagden was er niet van overtuigd dat diverser personeel ook zou leiden tot een diverser programma en publiek. Ook in de jaarplannen van de kunstinstellingen werd Personeel in relatie tot Publiek, Programma en Partners het minst beschreven als aandachtspunt.

Onderzoeksresultaten
De belangrijkste conclusies vindt u hier:
• Samenvatting
• Gehele rapport

In 2018 bereidde de Commissie Inclusiviteit het advies voor

De RRKC stelde een adviescommissie samen die de komende jaren advies geeft over dit onderwerp. Wilma Gillis-Burleson (directeur Legato) is voorzitter van de commissie inclusiviteit van de RRKC. De commissie bestaat verder uit:

Teana Boston-Mammah (coördinator culturele diversiteit Willem de Kooning Academie)
Hesdy Lonwijk (filmregisseur, schrijver en creatief ondernemer)
Jelena Barisic (journalist, eindredacteur en tekstschrijver)
Ingrid Huisman (directeur Parc Makelaars)
Jeanneke den Boer (Culture Connection, DB Consult)

Deze commissie fungeert tevens als klankbord voor de activiteiten van de RRKC rondom dit thema in 2018.

Artikel Boekman #115

In juni 2018 publiceerde de Boekmanstichting het tijdschrift Boekman #115, dat in zijn geheel over Inclusiviteit in de culturele sector gaat. Voor deze editie schreven Pauwke Berkers, Koen van Eijck (beiden EUR), Wilma Gillis-Burleson, Rento Zoutman en Diana Chin-A-Fat een artikel over de Rotterdamse situatie. Dit artikel is op deze pagina terug te vinden, met dank aan de Boekmanstichting.

Bronvermelding: Boekman, jrg. 30, nr. 115, p. 20-24

Adviesaanvraag

Op 28 augustus 2018 ontving de RRKC de adviesaanvraag Inclusiviteit van het college van Burgemeester & Wethouders. De RRKC wordt gevraagd in het vierde kwartaal van 2018 zijn licht te laten schijnen over het begrip (culturele) diversiteit, inclusiviteit en de betekenis daarvan voor het gemeentelijke cultuurbeleid.

Klankbordgroep uit het veld

In november 2018 gaat de RRKC in gesprek met directies van een aantal Cultuurplan-instellingen die zich al actief inzetten voor inclusiviteit en culturele diversiteit. De centrale vraag is daarbij: Hoe kunnen we inclusiviteit in de Rotterdamse cultuursector bevorderen? De RRKC neemt deze inbreng mee in het lopende adviestraject over Inclusiviteit en bespreekt de resultaten in de bijeenkomst van de Raad eind november.

In 2017 deed de Erasmus Universiteit onderzoek naar inclusiviteit in de Rotterdamse cultuursector

In 2017 voerde de RRKC onderzoek uit – in samenwerking met de Erasmus Universiteit en de gemeente Rotterdam – naar de mate van inclusiviteit binnen de culturele sector van Rotterdam. Daarnaast voerde de RRKC een aantal groepsgesprekken met Rotterdamse makers die gezien hun werk zicht hebben op het diversiteitsgehalte van het veld.

Werkbijeenkomst

Op 16 november 2017 volgde er een besloten werkbijeenkomst waar de resultaten van het onderzoek en de belangrijkste aandachtspunten uit de gesprekken die de RRKC voerde gepresenteerd werden.

In 2016 zette de RRKC het onderwerp inclusiviteit in de cultuursector opnieuw op de kaart

In het Cultuurplanadvies 2017-2020 constateerde de RRKC dat nog te weinig culturele instellingen er in slagen om een publiek te bereiken dat een afspiegeling is van de Rotterdamse samenleving. Ook de samenstelling van de organisaties zelf is nog te weinig divers, zowel bij medewerkers en directies als bij bestuur en raad van toezicht. De RRKC stuurt daarom aan op het hanteren van de Code Culturele Diversiteit.

Gevraagd advies

De cultuurwethouder kondigde aan de RRKC om een advies te vragen over hoe de culturele sector meer inclusief kan worden. De officiële adviesaanvraag volgde in augustus 2018. De wethouder vindt dat alle culturele instellingen die de gemeente financieel ondersteunt de Code Culturele Diversiteit moeten handhaven.

Motie

In 2016 diende de PvdA en NIDA bovendien een motie in waarin zij de RRKC de opdracht verstrekten het “diversiteitsgehalte van de Rotterdamse culturele sector” te onderzoeken. De motie werd aangenomen. Het college heeft de motie afgehandeld door mede-opdrachtgever te zijn van het onderzoek van de Erasmus Universiteit naar de toepassing van de Code Culturele Diversiteit en door de adviesaanvraag aan de RRKC te doen.