Toneelgroep Jan Vos

Advies

Geadviseerd subsidiebedrag
€ 0
Gevraagd subsidiebedrag
€ 150.000
Subsidie in Cultuurplan 2017-2020
n.v.t.

Discipline

Theater

Samenvatting van het advies

Beoordeling van de aanvraag

De RRKC heeft waardering voor de staat van dienst, op lokaal en landelijk niveau, van Toneelgroep Jan Vos maar is gematigd positief over het programma dat het gezelschap in Rotterdam wil ontwikkelen. De toneelgroep laat een koerswijziging zien, van themavoorstellingen op locatie in plattelandsgebieden naar politiek-maatschappelijke onderwerpen en speelbeurten in het reguliere theatercircuit.
De RRKC waardeert de aandacht voor iconische personen uit de politiek, maar vindt de artistieke signatuur die in de aanvraag naar voren komt niet voldoende onderscheidend ten opzichte van het overige aanbod in de stad.

Geadviseerd subsidiebedrag

De RRKC adviseert de aanvraag niet te honoreren, omdat Toneelgroep Jan Vos onvoldoende meerwaarde biedt voor Rotterdam.

Samenvatting van de aanvraag geschreven door de instelling

In 2013 richtten schrijver Tjeerd Bischoff, regisseur Jeroen van den Berg en zakelijk leider Judith Huizing Toneelgroep Jan Vos op, met als doel het ontwikkelen van toneelvoorstellingen vanuit een positie middenin de samenleving.
We zijn gevestigd in Rotterdam. We ontwikkelen onze voorstellingen in samenwerking met onze stakeholders (mensen en organisaties die bij het onderwerp betrokken zijn) en spelen op locatie. Als de belangstelling breed is, maken we daarna een tournee langs de theaters elders in het land.
De afgelopen jaren brachten we verhalen die zich veelal afspelen in plattelandsgebieden. De komende 4 jaar richten we ons op een meer grootstedelijke problematiek. Een aanzienlijk deel van de verhalen die we tussen 2021 en 2024 presenteren, speelt zich af in Rotterdam.
Rotterdam wordt wel het laboratorium van Nederland genoemd. Alle problemen en tegenstellingen lijken hier eerder en scherper aan het licht te treden dan elders in het land. Onze manier van werken, waarbij we uiteenlopende partijen bij elkaar brengen, is zeer geschikt om een gesegregeerde stads-samenleving een spiegel voor te houden.
We zijn van zins ons gedurende dit kunstenplan te ontwikkelen tot een herkenbaar Rotterdams gezelschap, met een gedifferentieerd netwerk dat meeslepende voorstellingen maakt voor een breed en divers publiek.
We leven in onzekere tijden met een aantal structurele maatschappelijke problemen. De noodzaak tot verandering wordt alom gevoeld. Maar hoe doe je dat, veranderen? In theorie kan het een overzichtelijke opgave lijken, in de praktijk blijkt het vaak een worsteling. Onze projecten in het komende kunstenplan gaan over mensen die de wereld willen veranderen en daarbij aanlopen tegen een weerbarstige werkelijkheid. Stukken met een aansprekende inhoud, die een substantieel en divers publiek trekken. Ze spelen zich af in verschillende maatschappelijke sectoren en bevolkingsgroepen.
Samenvatting projecten 2021-2024
In 2021, het jaar van de landelijke verkiezingen, spelen we in het Oude Luxor de voorstelling Fortuin, over de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 in Rotterdam, toen Leefbaar Rotterdam, onder aanvoering van Pim Fortuyn vanuit het niets de grootste partij werd.
In 2022 brengen we het project Wind, dat toont hoe een dorpsgemeenschap ontwricht raakt door de plannen om een windmolenpark te bouwen. Het stuk is onder andere te zien op een locatie in Barendrecht, waar deze problematiek speelt.
In samenwerking met het Nederlands Fotomuseum te Rotterdam produceren we het stuk Lütgenau, over een gigantische verzameling landschapsfoto’s, waarmee Rotterdammer Franz Lütgenau vanaf 1947 tot 2013 zijn tochten door het land documenteerde.
In 2023 brengen we het stuk Ayaan Hirsi Magan, over een politica die meermaals radicaal durft te breken met alles wat haar tot dan toe heeft gevormd.
Eveneens brengen we Wijster/de Punt/Bovensmilde/Den Haag, een stuk over de Molukse kapingen in de jaren 70. We brengen de voorstelling oa. in Capelle waar een grote gemeenschap Molukkers is gevestigd.
In 2024 produceren we samen met het Luxor Theater Wat de postbode zag, over een Rotterdamse wijk in afbraak en een postbode die de boel probeert te redden.
We beginnen de periode 2021-2024 met een schouwburgtournee van Mansholt, over de eerste EU-commissaris van landbouw die vlak voor zijn pensioen spijt kreeg.

Beoordeling van de aanvraag

Toneelgroep Jan Vos heeft naamgemaakt met voorstellingen op locatie die inhoudelijk zijn toegespitst op plattelandsgebieden. De groep kiest in de komende periode voor een koerswijziging, door zich op Rotterdam te richten met voorstellingen rond grootstedelijke problematiek en iconische personen uit de politiek. De voorstellingen spelen overwegend in het reguliere zalencircuit.

De Raad heeft vertrouwen in het vakmanschap van de makers. Over de artistieke signatuur van de theatervoorstellingen die het gezelschap in Rotterdam wil ontwikkelen, is de Raad gematigd positief.
De Raad waardeert de aandacht voor de politieke en maatschappelijk actualiteit in het vernieuwde programma, met aandacht voor randprogrammering en discussies met het publiek. De werkwijze waarbij op basis van research en interviews over de recente geschiedenis nieuw repertoire wordt ontwikkeld, overtuigt echter onvoldoende.

Toneelgroep Jan Vos onderscheidde zich door locatievoorstellingen waarbij de specifieke omgeving meerwaarde bood. De Raad vraagt zich af hoe het nieuwe programma in het reguliere theatercircuit, toch een meer traditionele keuze, zich hiertoe gaat verhouden. De aandacht voor iconische politici en het streven naar langere speelperiodes in onder meer het Oude Luxor, vindt de Raad in beginsel positief. Maar wat de meerwaarde hiervan zal zijn in relatie tot het overige aanbod in Rotterdam is de vraag.
De urgentie om een verbinding aan te gaan met specifiek Rotterdam komt niet overtuigend naar voren in de aanvraag.

Om de voorstellingen heen brengt Toneelgroep Jan Vos een randprogramma. De inhoudelijke invalshoek daarvan biedt mogelijkheden om educatieve programma’s te ontwikkelen voor het voortgezet onderwijs. De Raad mist een creatieve aanpak van het gezelschap om aan te sluiten bij het curriculum van scholen. Ook besteedt de aanvraag weinig aandacht aan talentontwikkeling.

De bedrijfsmatige inrichting is gedegen, het organogram goed doordacht en de inschatting van de taakomvang realistisch. De samenstelling van de raad van toezicht is niet stabiel.
De kosten dalen, want produceren in het theater kost minder dan op locatie. De beheerlasten daarentegen stijgen en de Raad mist een overtuigende onderbouwing voor deze verhoogde kostenpost.

Financieringsmix
De financieringsmix is met bijdragen van onder meer fondsen, sponsoring en Stichting Doen voldoende in evenwicht. De Raad ziet het negatieve eigen vermogen, dat in de afgelopen periode weliswaar is verminderd maar niet is opgeheven, als een mogelijke riscofactor.

Fair Pay
De Raad vindt de salariëring in overeenstemming met de bepalingen in de cao toneel en dans en ziet voldoende aandacht voor fair pay van de medewerkers.

De organisatie heeft de ambitie om culturele diversiteit tot aandachtspunt te maken, maar de Raad mist een strategische aanpak en vindt de voornemens weinig concreet. De aandacht voor sociale inclusie overtuigt meer door de werkwijze en het programma. De Raad zou graag zien dat de toneelgroep een divers publiek proactief bij de diverse voorstellingen betrekt en concrete keuzes maakt voor een gemengde cast.

Publiek
De Raad vindt het positief dat Toneelgroep Jan Vos met geëngageerde projecten een ander publiek dan het reguliere bereikt. De aandacht voor sociale diversiteit overtuigt meer dan die voor culturele diversiteit als het gaat om de publiekssamenstelling.
Door te wisselen van thematiek in de voorstellingen beoogt het gezelschap per productie nieuwe doelgroepen in de stad aan te boren. De Raad waardeert de aandacht voor de Molukse gemeenschap als specifieke doelgroep voor de voorstelling over de Molukse gijzelingsacties in Capelle. De voorstelling Fortuin, die langdurig in het Oude Luxor Theater speelt, ziet de Raad als een riskant initiatief, omdat daar een grote zaal te vullen is.

Personeel
De Raad ziet weinig diversiteit in de samenstelling van het personeel en bij de medewerkers. Het voornemen om vanwege de politiek-maatschappelijke thematiek van de voorstellingen vaker voor een gemengde cast te kiezen verdient waardering, maar een concreet plan met namen van beoogde acteurs ontbreekt.

De werkwijze met aandacht voor onderzoek, gesprekken en verbinding met relevante organisaties en doelgroepen getuigt van aandacht voor de actualiteit maar is niet overtuigend innovatief.

Evenals bij de locatievoorstellingen sluiten in het vernieuwde programma enkele organisaties als partner aan tijdens het maakproces, omdat die zich verwant voelen met het thema. De Raad vindt echter dat deze partners een beperkt netwerk vormen. Toneelgroep Jan Vos werkt samen met enkele culturele en maatschappelijke organisaties, waaronder het Laurens Collegium, Stichting Arminius en Stichting Nunu Mahua. Verder getuigt de aandacht voor talkshows en discussies met het publiek van enige aandacht voor interconnectiviteit in de stad. Concluderend vindt de Raad dat Toneelgroep Jan Vos weinig geworteld is in de stad.

geadviseerd subsidiebedrag

De RRKC adviseert het college de aanvraag van Toneelgroep Jan Vos niet te honoreren.