Scapino Ballet Rotterdam

Advies

Geadviseerd subsidiebedrag
€ 1.204.500
Gevraagd subsidiebedrag
€ 1.254.500
Subsidie in Cultuurplan 2017-2020
€ 1.204.500
Prijspeil 2020. Bron: Gemeente Rotterdam

Discipline

Dans

Samenvatting van het advies

Beoordeling van de aanvraag

Scapino Ballet Rotterdam heeft een sterke identiteit opgebouwd en weet met thematische voorstellingen een steeds groter en breder publiek te bereiken. Het gezelschap slaagt er goed in ook publiek te bereiken dat niet snel naar dansvoorstellingen komt, zowel uit Rotterdam als van buiten de stad.
Het danserstableau is uitgebreid, waardoor Scapino nu meer theaters in de regio kan bedienen om de danssector te versterken. De Raad meent dat Scapino binnen de signatuur van het gezelschap andere wegen kan verkennen om artistiek interessant te blijven.
Ook had Scapino zich al eerder intensiever in de wijken kunnen profileren. De Raad is het met Scapino eens dat daar in potentie een in dans geïnteresseerd publiek is te vinden. Op het gebied van innovatie en interconnectiviteit heeft Scapino nog een slag te slaan.

Geadviseerd subsidiebedrag

Scapino vraagt een hoger subsidiebedrag aan, om tegemoet te komen aan de Rotterdamse speerpunten interconnectiviteit en inclusiviteit. De Raad is van mening dat Scapino Ballet Rotterdam, als grootste en oudste dansgezelschap in de stad, voor deze speerpunten binnen het eigen budget geld dient vrij te maken. De Raad adviseert daarom de subsidie op het huidige niveau van € 1.204.500 te handhaven.

Samenvatting van de aanvraag geschreven door de instelling

Scapino verovert Rotterdam; Stadgezelschap met landelijke functie
Scapino Ballet Rotterdam is het ondernemende stadgezelschap van de Maasstad en heeft als BIS gezelschap een landelijke functie.
Scapino wil een waardevolle bijdrage leveren aan de Rotterdamse culturele infrastructuur en bijdragen aan de uitdagingen van onze stad.

Interconnectiviteit, Inclusiviteit en Innovatie;
Scapino dient een ambitieus plan in waarmee structureel invulling wordt gegeven aan deze drie I’s. Niet om af te kunnen vinken, maar omdat we er in geloven. Cultuur is immers geen apart fenomeen maar een essentiële pijler in de ontwikkeling van de stad. En om dit efficiënt te doen, gaan wij samenwerkingen aan met partners in de zorg, het onderwijs en de cultuur.

Repertoire;
Ons repertoire bestaat uit groot-gemonteerde avondvullende voorstellingen.
Deze zijn door live muziek en de integratie met podiumkunstvormen als opera en circus aantrekkelijk voor een breed publiek.
Ook blijven wij fors inzetten op talentontwikkelingsprogramma’s. The Square is hiervoor een spannend nieuw format.
Voor speciale gelegenheden pakken wij extra groot uit met bijzondere producties zoals destijds TING! en in seizoen 20/21 de jubileumvoorstelling t.g.v. ons 75-jarig bestaan.
Ook kijken wij uit naar coproducties met Doelen Ensemble, Maas Theater en Dans, Amsterdam Sinfonietta en Combattimento, en de samenwerking met Urland.

Landelijke spreiding én meer de stad in;
Scapino heeft, zonder additionele subsidie, zijn ensemble uitgebreid waardoor wij nu twee tournees tegelijk kunnen plannen. Het ene deel van het ensemble creëert nieuw werk, het andere herneemt bewezen successen. Wij willen deze uitbreiding structureel maken met extra subsidie van OCW. Hiermee realiseren wij landelijke spreiding van dans voor de grote zaal. Maar het biedt ons ook de mogelijkheid om veel meer in de stad aanwezig te zijn. Wij zoeken ons publiek niet alleen in het centrum maar gaan ook voorstellingen op de wijkpodia intensiveren.

Talentontwikkeling;
Scapino daagt talent uit. Vele choreografen die nu bij toonaangevende gezelschappen werken, hebben zich bij ons kunnen ontwikkelen. Komende periode presenteren wij werk van ruim 16 nieuwe makers. Door de samenwerking met Codarts krijgt jaarlijks de carrière van 12 afstuderende dansers een vliegende start.
Door de uitbreiding van ons ensemble kunnen wij nog meer investeren in talentontwikkeling om zo de ontwikkeling van de danssector te ondersteunen.

Educatie;
Educatie zit in het DNA van Scapino dat immers werd opgericht als gezelschap voor de jeugd. Wij blijven ons educatie-programma verder ontwikkelen. Zowel voor primair als voortgezet onderwijs. Met als doel om alle Rotterdammers goed cultuuronderwijs te bieden, werken wij samen met scholen en culturele instellingen en stemmen wij activiteiten af zodat de stad zo breed mogelijk bediend wordt.

Cultureel ondernemend;
Weinig BIS-instellingen zijn zo ondernemend als Scapino. Dat uit zich in een sterke focus op marketing. Maar ook in aandacht voor andere vormen van financiering. Dat, in combinatie met artistiek aantrekkelijke voorstellingen, zorgt ervoor dat onze eigen inkomsten hoog zijn.

Directiewissel;
Als onze plannen gehonoreerd worden, zijn de artistiek en de algemeen directeur van mening dat Scapino er stevig genoeg voor staat om hun verantwoordelijkheden over te dragen aan de volgende generatie. Hiermee breekt een spannende nieuwe fase voor Scapino!

Beoordeling van de aanvraag

Scapino Ballet Rotterdam (Scapino) is in Nederland het oudste professionele dansgezelschap; het viert in 2020 zijn 75-jarig bestaan. Het gezelschap heeft een sterke identiteit opgebouwd en weet daarmee een steeds groter en breder publiek te bereiken. De Raad heeft hier veel waardering voor. De producties getuigen van vakmanschap en weten de inhoud over te brengen op het publiek. Scapino kiest voor een thematische vorm en de signatuur is onderscheidend.

De afgelopen jaren heeft het gezelschap naar nieuwe wegen gezocht door dans in een meer theatrale context te plaatsen, zoals opera, variété en circus waarmee het gezelschap zijn toegankelijkheid sterk heeft verhoogd. In 2019 breidde Scapino het danserstableau uit om meer grote-zaalvoorstellingen in de regio te kunnen spelen en zo aan de vraag van theaters te kunnen voldoen. Naast het werk van de artistiek leider Ed Wubbe, geeft Scapino opdrachten aan choreografen als Marcos Morau. Het repertoire breidt hiermee uit, en de veelzijdige dansers krijgen de mogelijkheid om hun idioom verder te ontwikkelen. De Raad meent echter dat het gezelschap binnen de eigen signatuur andere wegen kan verkennen om artistiek interessant te blijven, zoals een nieuwe bewegingstaal ontwikkelen, met invloeden van andere stijlen omgaan of het idioom verdiepen.

Positie in het veld
Scapino heeft een stevige positie binnen het dansveld en is goed ingebed in de stad. Als BIS- gezelschap nam Scapino het goede initiatief om het ensemble uit te breiden en in middelgrote steden tweemaal per seizoen een grote-zaalproductie te spelen; hiermee vergroot het gezelschap het draagvlak voor dans. Voor dit initiatief stelde een privaat fonds zich de afgelopen jaren garant, en voor de komende jaren heeft het Fonds Podiumkunsten het initiatief omarmd. Met theaters in de regio is een convenant gesloten waarmee de partners de impact van de voorstellingen en formats van Scapino Rotterdam aanzienlijk vergroten. De Raad heeft bewondering voor dit initiatief waarmee Scapino ook zijn cultureel-maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt. Internationaal gaat Scapino de komende jaren coproduceren en verwacht ook een concrete vraag voor optredens in Duitsland, Frankrijk en Spanje. De contacten met agentschappen zijn al gelegd, maar de Raad vindt deze uitleg te mager en tekent aan dat om de internationale markt op te gaan, een strategisch plan vereist is.

Cultureel aanbod
De plannen voor de komende Cultuurplanperiode bouwen voort op de ingeslagen weg met onder andere een jubileumproductie in samenwerking met het DoelenEnsemble en internationale circusartiesten, een derde voorstelling van de barok-trilogie en een nieuw werk van Marcos Morau. De Raad mist in de magere uitwerking van de plannen de bevlogenheid die het gezelschap wel heeft in de plannen om meer publiek te bereiken en de danssector te versterken.
Scapino heeft talentontwikkeling hoog in het vaandel staan en begint in 2020 met een nieuwe vorm van talentontwikkeling, namelijk het format The Square. Hierin gaan vier choreografen en een kunstenaar uit een andere discipline een samenwerkingsverband aan met als doel één voorstelling te maken. Of het alleen voor jonge makers is, laat Scapino in het plan in het midden. Dit inventieve idee moet zich nog bewijzen; de Raad kijkt dan ook uit naar het eerste resultaat.
De zoektocht van Scapino naar talentvolle choreografen die een avondvullende voorstelling willen maken, levert een aantal namen op, die al langer in het danscircuit rouleren. De Raad meent dat Scapino in Rotterdam meer kan betekenen voor aankomend talent en ziet het gezelschap daarin graag meer risico’s nemen.
Op het gebied van educatie heeft Scapino een lange en goede staat van dienst. In het plan staat een uitgewerkt programma voor het primair onderwijs. Voor het voortgezet onderwijs richt het gezelschap zich vooral op havo/vwo, waar het programma aansluit bij het vak CKV.

Scapino heeft de bedrijfsvoering uitstekend op orde en kent weinig personeelsverloop. De beslissing van de algemeen en artistiek directeur om in deze periode te vertrekken, vindt de Raad een aandachtspunt; de Raad had hier graag meer reflectie op de functies willen lezen.

Fair Pay
De organisatie past fair pay toe en hanteert daarbij de cao toneel en dans voor haar personeel en de enkele freelancers. De Raad had wel een uiteenzetting willen lezen over hoe Scapino de vijf kernwaarden van de Fair Practice code hanteert: solidariteit, duurzaamheid, vertrouwen, transparantie en diversiteit.

Financieringsmix
De financieringsmix is uitstekend, met een in beeld gebrachte risicoanalyse. De begroting laat een hoog bedrag aan eigen inkomsten uit kaartverkoop zien en ook het aandeel private en particuliere fondsen is hoog. De Raad vindt het opvallend dat een gezelschap als Scapino, met zo’n lange staat van dienst, bedrijven moeilijk aan zich weet te verbinden. Wel laat de begroting een bedrag aan inkomsten uit Vrienden zien; Scapino wil het aantal Vrienden verdriedubbelen door de ontwikkeling van een ‘geefhuis’. De Raad merkt op dat er op sponsorgebied in de stad Rotterdam veel kansen nog ongebruikt liggen. Scapino zou meer winst kunnen halen uit zijn opmerkelijke ontstaansgeschiedenis en goede educatieprogramma. Het gezelschap heeft een lange en betrouwbare staat van dienst en heeft op korte termijn een aantal potentieel aantrekkelijke zaken op de agenda staan. Die zou de Raad meer uitgebuit willen zien.

De instelling Scapino beschrijft in haar visie op inclusiviteit en verbinding dat het daarin een voortrekkersrol wil spelen. De mate waarin de organisatie de verschillende groepen bereikt, staat in de visie nauwelijks beschreven. De Raad tekent aan dat een dansgezelschap met de statuur van Scapino zijn bereik onder jongeren in de wijken al in een eerder stadium had kunnen verbreden. Nu pas gaat het gezelschap in gesprek met Rotterdamse urban makers over wat ze elkaar te bieden hebben, met The Square als voorbeeld.

Publiek
Scapino verwacht het aantal bezoekers in 2020 te verruimen naar 90.000 per jaar, een hele prestatie die deels door meer voorstellingen in de regio wordt gerealiseerd en deels door uitgekiende campagnes als ‘Hoofd uit, Hart aan’. Scapino slaagt er over de hele linie in een breed publiek te bereiken, maar Rotterdamse cultuurdoelgroepen in mindere mate. Zo laat de analyse zien dat ‘stedelijke toekomstbouwers’, ‘digitale kijkers’ en ‘wijkgerichte vrijetijdsgenieter’ zijn ondervertegenwoordigd. Deze laatste groep weet beter de weg naar het Nieuwe Luxor te vinden, en daarom zal Scapino daar ook in de toekomst weer voorstellingen laten zien.

Scapino wil vernieuwing van het publiek in Rotterdam realiseren door meer activiteiten in cultuurcentra in de wijken te organiseren onder de noemer SCAPINO IN DE WIJK; een programma dat bestaat uit een introductie, een interview met een danser, fragmenten uit een voorstelling en een onderdeel zelf dansen. Hiervoor kan een kleinere bezetting van het gezelschap worden ingezet. Om bezoekers met een visuele beperking tegemoet te komen, maakt Scapino voorstellingen toegankelijk, in samenwerking met de Stichting Komt het Zien. Ondanks deze stappen vindt de Raad dat het plan nog weinig samenhang of opmerkelijke initiatieven vertoont en tekent aan dat Scapino hier meer prioriteit aan dient te geven. Een minder conservatieve publieksbenadering kan positief werken.

Personeel
Het team bestaat voor 30 procent uit mensen met een cultureel diverse achtergrond. Scapino heeft een HR-manager uit deze doelgroep aangetrokken om diversiteit te bevorderen, een verstandige zet. In het ensemble zijn de verschillende achtergronden goed vertegenwoordigd. De Raad verwacht dat de invulling van toekomstige vacatures in de raad van toezicht de Rotterdamse bevolkingssamenstelling beter zal representeren.

Het gezelschap noemt in het plan nieuwe vormen van aanbod zoals The Square en het samenwerken met makers uit een andere discipline als voorbeelden van innovatie. Initiatieven als Fit to Perform, Scapino SummerCreative en RIDCC worden innovatief genoemd, evenals de dansstages in samenwerking met Codarts. De Raad meent echter dat van een gezelschap als Scapino meer innovatie verwacht mag worden. Niet zozeer innovatief, maar wel prijzenswaardig vindt de Raad het initiatief om in samenwerking met het Rotterdams Stadsarchief een tentoonstelling 75 jaar Scapino (in vrijheid) in te richten in de Kunsthal. Dat Scapino met dit voornemen een stap zet om Scapino Erfgoed te ontsluiten, waardeert de Raad zeer.

Scapino werkt op een goede manier samen met culturele en onderwijspartners in Rotterdam. De organisatie weet een brede verbinding te realiseren. De Raad constateert dat de verbinding met grassrootsorganisaties minimaal is. De samenwerking met partners uit andere domeinen blijft achter en komt in het plan nauwelijks aan bod, terwijl de organisatie zegt deze van essentieel belang te vinden.

geadviseerd subsidiebedrag

De RRKC adviseert Scapino een Cultuurplansubsidie toe te kennen van € 1.204.500.