LantarenVenster

Advies

Geadviseerd subsidiebedrag
€ 1.565.500
Gevraagd subsidiebedrag
€ 1.819.900
Subsidie in Cultuurplan 2017-2020
€ 1.565.500
Prijspeil 2020. Bron: Gemeente Rotterdam

Discipline

Film

Samenvatting van het advies

Beoordeling van de aanvraag

LantarenVenster heeft zich ontwikkeld tot een sterk podium met een kwaliteitsprogrammering van film en muziek. De Raad adviseert het jazzprogramma verder door te laten groeien. De reguliere filmprogrammering met specials, contextprogramma’s en show cases voor talent maakt LantarenVenster tot een Rotterdams platform voor film als kijk op de wereld. De Raad daagt LantarenVenster uit zich in te spannen om een inclusief publiek te interesseren een inclusieve organisatie te worden.

Geadviseerd subsidiebedrag

De Raad adviseert het huidige subsidiebedrag ter hoogte van € 1.565.500 te handhaven.

Samenvatting van de aanvraag geschreven door de instelling

Rotterdam verandert in hoog tempo en wordt steeds aantrekkelijker voor inwoners en bezoekers. Er is veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van de stad, door private partijen en door de overheid. Dit betaalt zich op allerlei plekken uit, ook op de Kop van Zuid.
LantarenVenster manifesteert zich op de Wilhelminapier als belangrijke culturele speler naast het Nederlands Fotomuseum en het Nieuwe Luxor Theater. We claimen een rol van betekenis in het gesprek over de toekomst van Rotterdam en stellen ons meer open voor verschillende mensen. Met muziek en film van topkwaliteit als pijlers onder de programmering zijn wij hiervoor de plek bij uitstek.

De gemeente Rotterdam nodigt de culturele instellingen uit om samen een grote stap voorwaarts te maken. Inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit zijn daarbij belangrijke speerpunten. De gemeente roept terecht op tot actie om de aansluiting met de brede Rotterdamse samenleving meer te maken. Als toonaangevend podium voor film en muziek gaat LantarenVenster graag mee in die beweging. In de afgelopen twee jaar hebben we stappen in de goede richting gezet. Onze impact is groot met een jaarlijks bereik van ruim 250.000 bezoekers met diverse achtergronden. Toch is er meer mogelijk, zeker in een stad die zo sterk en zo snel verandert.

LantarenVenster presenteert in de beleidsperiode 2021-2024 een breed palet aan kwaliteitsfilms, jazzconcerten en aanverwante muziekstromingen. We onderscheiden ons van commerciële concurrenten door een breed aanbod van kwaliteitsfilms: van de kleine artistieke film tot cross-over titels, van Nederlandse films tot internationale producties, van Amerikaanse onafhankelijke films tot wereldcinema. De muziekprogrammering gaat van internationaal gearriveerde topartiesten tot nieuwe, veelbelovende talenten die niet eerder een podium kregen in Rotterdam.

Tegelijkertijd bieden we film en muziek een brede inbedding. Met meer context bereiken we specifieke (nieuwe) doelgroepen en geven we verdieping en verbreding aan het programma. We vullen reguliere programma’s aan met specials, cross-overs en samenwerkingsprojecten. We bouwen de samenwerking met partners verder uit en richten de blik vaker op Rotterdam-Zuid. Cultuureducatie, mediawijsheid en talentontwikkeling spelen hierbij een belangrijke rol. We zetten de deuren open voor bijzondere initiatieven uit de stad en, waar mogelijk, coproduceren, programmeren en promoten we deze. We willen ons publiek nog beter volgen en leren kennen, nieuwe bezoekers verleiden, en beter aansluiten op de behoeften en verscheidenheid van (potentieel) publiek in Rotterdam. Gericht werken we aan de versterking van onze marktpositie en doen we publieksonderzoek.

De organisatie is in 2019 in lijn gebracht met onze ambities en geprofessionaliseerd, de bedrijfsvoering is geoptimaliseerd. De nieuwe opzet maakt het mogelijk goed te kunnen sturen op een solide exploitatie en de gewenste groei. We zorgen er in de komende jaren voor dat de organisatie gestaag een betere afspiegeling van de Rotterdamse samenleving wordt en zetten daarvoor gericht stappen. Ook verbeteren we het gebouw en zorgen we ervoor dat het noodzakelijk onderhoud verantwoord plaatsvindt.

We vragen een aanvullende subsidie van € 245.000 aan om de hoge ambities op het gebied van filmeducatie en talentontwikkeling muziek daadwerkelijk waar te kunnen maken.

Beoordeling van de aanvraag

Theater LantarenVenster (L/V) heeft zich ontwikkeld tot een sterk podium met een kwalitatief goede programmering van films en muziek. L/V biedt een hoogwaardige filmtheaterervaring met een veelzijdige en internationale filmprogrammering en toonaangevende jazzprogramma’s. De Raad waardeert de programmering met specials, contextprogramma’s en talentontwikkeling.

Film
De Raad is kritisch over de invulling en toegevoegde waarde van het gesubsidieerde filmaanbod. De discussie over de rechtvaardiging van filmsubsidie – met het voorbeeld van het succesvolle niet-gesubsidieerde arthouse aanbod van Kino – blijft actueel. De Raad vindt de inbreng van LantarenVenster in deze discussie mager. De Raad ziet te weinig differentiatie en beoordeelt het aandeel van niet-subsidiabel aanbod te hoog in de totale filmprogrammering.

Artistieke kwaliteit
De Raad mist in de filmprogrammering de artistieke eigenheid van LantarenVenster zelf. De organisatie is sterk en succesvol in het aangaan van nieuwe samenwerkingen en weet daarmee duidelijke meerwaarde in de programmering te realiseren. Zo realiseert L/V een grotere diversiteit in het filmaanbod door filmfestivals in huis te halen, zoals Camera Japan, Architecture Film Festival Rotterdam, Sport Filmfestival Rotterdam, Spanish Film Festival, Rode Tulp Film Festival, Cinekid en het Arab Film Festival Rotterdam. De Raad constateert echter dat een wezenlijk deel van de creatieve programmering daarmee afkomstig is van samenwerkende partijen, met LantarenVenster als de ondersteunende en faciliterende partij. L/V treedt in de ogen van de Raad niet voldoende op als filmcurator. Daarbij slaagt L/V er nog niet in de nieuwe publieksgroepen die dankzij de samenwerkende partijen bereikt worden ook te winnen voor het reguliere LantarenVenster aanbod.

Muziek
De muziekprogrammering is toonaangevend en complementair aan de programmering van BIRD en Grounds, maar speelt in de totale programmering van LantarenVenster een kleinere rol dan film. De Raad ervaart de werkelijke programma’s avontuurlijker dan de nogal globale en daardoor enigszins teleurstellende beschrijving in het plan en heeft op basis van ervaring vertrouwen in de deskundigheid en visie van de programmeur.
LantarenVenster stelt voor om in samenwerking met De Doelen een deel van de programmering van Jazz International over te nemen. De Raad vindt dit een zinnige gedachte, omdat er anders een gat in de jazzprogrammering ontstaat. Op dit moment ligt hiervoor nog geen concreet plan klaar.

Cultureel aanbod
De Raad merkt op dat de kennis waarover LantarenVenster beschikt op het gebied van educatie, tot nu toe helaas nauwelijks voor muziek geldt. Datzelfde geldt voor talentontwikkeling die er op het gebied van muziek vooral op neerkomt dat L/V een podium biedt, zonder specifieke begeleiding. De plannen in samenwerking met Islemunda bieden hoop.

In de komende beleidsperiode zijn film- en muziekeducatie en het verder uitbouwen van de platformfunctie op het gebied van talentontwikkeling speerpunten voor LantarenVenster. Talent – film- én muziektalenten – krijgt meer ruimte zich te ontplooien en te ontwikkelen. Op het gebied van filmeducatie werkt LantarenVenster samen met IFFR, Digital Playground, maar ook met Eye Amsterdam. Binnen het filmeducatienetwerk Rotterdam wordt gewerkt aan de ontwikkeling van gezamenlijk beleid. LantarenVenster heeft een educatiemedewerker aangetrokken, om educatie in de eigen organisatie en in de stad te verstevigen. De Raad is positief over nieuwe ambities van de aanvrager op het gebied van film- en muziekeducatie. LantarenVenster heeft de juiste samenwerkingspartners gezocht om deze educatieve ambities te realiseren.

Het cultureel aanbod van LantarenVenster levert een divers geheel op. De combinatie van film en muziek geeft LantarenVenster een rijk profiel. De Raad concludeert dat LantarenVenster met beide disciplines en de ambities op het gebied van educatie een belangrijke bijdrage levert aan het pluriforme aanbod in Rotterdam.

De Raad beoordeelt de bedrijfsvoering van LantarenVenster als goed. Uit het helder beschreven meerjarenbeleidsplan spreekt een professionele organisatie met visie, transparantie en efficiëntie, zowel op bestuurs- en personeelsniveau. Er is echter wel sprake van een negatief eigen vermogen, en L/V beschikt over onvoldoende middelen voor vervangingsinvesteringen; ook het weerstandsvermogen is aan de zwakke kant. De Raad adviseert hier aandacht aan te besteden. Er zijn in de afgelopen periode al organisatorische veranderingen doorgevoerd om een kwaliteits- en professionaliseringsslag te maken.

Financieringsmix
De Raad beoordeelt de financieringsmix als goed. Er is een gezonde balans tussen eigen inkomsten en de gemeentelijke bijdrage. LantarenVenster realiseert een diverse financieringsmix met hoge (publieks)inkomsten uit de kaartverkoop, horeca en verhuur. De Raad waardeert de realiteitszin die spreekt uit een gestage groei van 1,5 procent en de heldere splitsing tussen programmering en onderhoud. Op het gebied van sponsorinkomsten liggen nog kansen.

Fair Pay
LantarenVenster wil de Fair Practice Code graag hanteren. Met de brancheorganisatie NVBF is berekend dat de loonachterstand voor het vaste personeel € 65.000 bedraagt. LantarenVenster vraagt hiervoor extra subsidie aan. De Raad mist in het plan de inzet en verantwoordelijkheid hoe de organisatie tot fair pay wil komen zonder die extra bijdrage. De organisatie betaalt artiesten, sprekers en externen marktconform.

De Raad constateert dat LantarenVenster voor de grote uitdaging staat een inclusief publiek binnen te halen en een inclusieve organisatie te worden. De Raad onderstreept daarom het belang een samenhangend plan te maken voor publiek, programma, personeel en partners en op alle vier P’s concrete doelstellingen te formuleren.

De organisatie streeft nu naar een divers programma door samen te werken met partners voor festivals en speciale filmreeksen. De Raad vindt het belangrijk dat de organisatie de stap zet van speciale programmering naar daadwerkelijk inclusief programmeren.

Publiek
LantarenVenster heeft volgens het meerjarenbeleidsplan de afgelopen jaren een groei gerealiseerd qua publieksbereik, zowel voor film als muziek. De meeste bezoekers zijn afkomstig uit Rotterdam-Centrum, -Noord en -Oost.
De Raad merkt op dat het nodig is voor LantarenVenster de ambitie te hebben een breder en een meer divers publiek aan zich te binden. De publieksopbouw van LantarenVenster moet zich meer gaan verhouden tot zijn locatie en de inwoners van Zuid. L/V richt zich in zijn meerjarenbeleidsplan op het nog niet bereikte publiekspotentieel van Rotterdam-Zuid met specials en programma’s in de wijk. Daarnaast zoekt het theater de connectie met deze doelgroep door samenwerking te zoeken met theater Zuidplein en Podium Islemunda.

Toch betwijfelt de Raad of de geformuleerde ambities van LantarenVenster het niveau van een marketingvraagstuk overstijgen, en of de urgentie om de ‘stedelijke toekomstbouwers’ van Zuid aan zich te binden wel daadwerkelijk gevoeld wordt. De Raad vindt de keuzes nog niet scherp genoeg om het publiek op Zuid meer te betrekken. De samenwerkingen om het publieksbereik te verbreden, beklijven nog niet. Deze logische ambitie is in de aanvraag niet terug te vinden. De Raad ziet dat de organisatie nu de oplossing zoekt door specials en programma’s in de wijk te programmeren. Om de aantrekkingskracht voor het publiek op Zuid te vergroten, lijkt het de Raad belangrijk om werkelijk inclusief te programmeren.

Het publiek komt nu nog of voor film of voor muziek. Hier ligt een uitdaging en kans om de dubbelfunctie van LantarenVenster ook te verankeren in de cross-overs die aantrekkelijk zijn voor zowel film- als muziekpubliek. Deze publieksegmenten lijken zich tot nu toe nauwelijks te mengen.

Personeel
LantarenVenster werkt aan de doelstelling om de organisatie meer divers te maken. Bij de werving van nieuwe medewerkers doet L/V moeite om personeel met een biculturele achtergrond binnen te halen. De aanvrager heeft echter geen concrete doelstellingen geformuleerd op dit punt. De Raad is van oordeel dat de organisatie de komende beleidsperiode concrete stappen moet zetten. Het volledige personeel en de raad van toezicht een biastraining laten volgen en zou een eerste logische stap zijn.

LantarenVenster biedt een podium voor innovatie in film en muziek, maar de organisatie innoveert zelf niet, vindt de Raad. In de filmprogrammering zou LantarenVenster minder mogen vasthouden aan het reguliere aanbod en meer vernieuwing moeten laten zien. Ook in de muziekprogrammering zet het theater niet in op innovatie, maar daar ziet de Raad in de praktijk méér gebeuren dan in het plan beschreven staat. De plannen voor programmering in de foyer en de ambities op het gebied van filmeducatie bieden een aantrekkelijk perspectief, want het gebouw wordt nu soms ervaren als een gesloten vesting. De Raad is positief over de plannen voor de foyer, omdat die kunnen bijdragen aan een opener imago en laagdrempeliger activiteiten op het gebied van muziek, zoals dit ook bij andere, vergelijkbare instellingen tot goede resultaten heeft geleid.

LantarenVenster heeft een actieve houding als het gaat om samenwerking met andere partijen. De organisatie kent de weg in de gemeente Rotterdam en de regio goed. LantarenVenster wil een grotere maatschappelijke rol gaan vervullen. Wat de organisatie daar precies onder verstaat en wat de concrete stappen zijn, wordt niet duidelijk in de aanvraag. De bijdrage aan de maatschappelijke opgave van de stad vraagt een sterkere focus en verdieping van de organisatie, stelt de Raad.

geadviseerd subsidiebedrag

De Raad adviseert het huidige subsidiebedrag van € 1.565.500 te handhaven.