De Nieuwe Lichting
Advies
€ 170.000
€ 216.790
€ 139.500
Prijspeil 2020. Bron: Gemeente Rotterdam
Discipline
Samenvatting van het advies
Beoordeling van de aanvraag
De RRKC adviseert positief over de aanvraag van De Nieuwe Lichting (DNL). De instelling slaagt erin beginnende Rotterdamse muzikanten een stap verder te brengen in hun ontwikkeling, door hen te coachen en hun letterlijk een podium te bieden in het centrum van de stad. Daardoor kan een breed publiek ervaren hoe aantrekkelijk en gevarieerd het muziekleven in de stad zich ontwikkelt.
Geadviseerd subsidiebedrag
De Nieuwe Lichting is de pioniersfase ontstegen, en kan nu doorgroeien. Hiervoor vraagt DNL een hoger subsidiebedrag. Omdat een concrete aanpak ontbreekt, is het de vraag of DNL haar ambities kan waarmaken. Daarom vindt de RRKC het te vroeg om de gevraagde fors ruimere subsidie toe te kennen, maar adviseert de Raad wel het huidige subsidiebedrag te verhogen.
Hiermee kan DNL de organisatie professionaliseren en een duurzaam bedrijfsmodel creëren, waarmee men nieuwe plannen kan ontwikkelen en het aantal activiteiten kan uitbreiden. Het programmaonderdeel NL Stages kan uitgroeien tot een verdienmodel. Wellicht leveren de inkomsten uit dit onderdeel op termijn de mogelijkheid het programma verder uit te breiden.
Samenvatting van de aanvraag geschreven door de instelling
In 2016 besloot De Nieuwe Lichting een eerste cultuurplanaanvraag te schrijven. De projecten liepen inmiddels zo’n zes jaar en de behoefte aan een meer structurele financieringsvorm steeg. De aanvraag werd (voor 85%) gehonoreerd en daarmee waren we officieel een cultuurplanpartij geworden. We zetten in op organisatorische professionalisering, groei van met name Eendracht Festival en Festival Downtown en gingen op zoek naar meer aarding en invloed binnen de culturele sector.
Na drie jaar kunnen wij vol trots stellen alle eigen doelstellingen, en meer behaald hebben. Eendracht Festival en Festival Downtown groeiden in deze periode uit van waardevolle lokale initiatieven naar serieuze en volwassen festivals met een aantrekkingskracht die ook ver buiten de stadsgrenzen rijkt. Organisatorisch professionaliseerde we aanzienlijk. De kwaliteit en zichtbaarheid van onze programmering steeg flink en dit bleef niet onopgemerkt. Pow! Wow! Rotterdam en de Rotterdamse Dakendagen vroegen ons hun muzikale programmering te verzorgen en voor Poetry International organiseerden we een heel eigen fringefestival.
Trots zijn we ook op de conclusies van het publieksonderzoek. Wij zijn er altijd van overtuigd geweest dat door te blijven monitoren welke scenes er in de stad leven en hen in onze projecten te betrekken, er automatisch een publiek ontstaat dat de Rotterdamse samenstelling reflecteert. Blij zijn we te zien dat de hyperdiverse, jonge doelgroep die in het publieksonderzoek de ‘Stedelijke toekomstbouwer’ genoemd wordt 41% van ons publiek opmaakt. Hoewel hij 36% van de Rotterdamse bevolking vertegenwoordigd, wordt deze doelgroep namelijk nauwelijks door de culturele instellingen bereikt.
De stad is de afgelopen jaren behoorlijk veranderd, zo ook het makersklimaat. Inmiddels zijn er meerdere zalen en festivals die aan lokaal talent een podium bieden. Hierdoor zien we minder urgentie in het creëren van zo veel mogelijk optreedplekken.
We zien dat er een groeiende groep artiesten in Rotterdam actief is die de potentie heeft het Rotterdamse te ontgroeien en op nationaal niveau impact kan gaan maken. SDNL helpt deze ‘parels’ een duurzame carrière op te bouwen. Dat doen we door ze op verschillende niveaus een podium te bieden. Maar ook door ze bijvoorbeeld op zakelijk gebied te ondersteunen.
Beoordeling van de aanvraag
De Nieuwe Lichting (DNL) programmeert beginnende artiesten, met uiteenlopende muzikale kwaliteit, op openbare locaties in de stad. Ondanks dat veel van deze kunstenaars nog aan het begin van hun carrière staan, stralen de activiteiten van DNL geen amateurisme uit. De authentiek Rotterdamse programma’s zijn in deze vorm nergens anders te zien. De programmering stoelde tot nu toe niet op specifieke genres of artistieke overwegingen, maar sloot aan op de ontwikkelingen in de muziek en de belangstelling van het Rotterdamse publiek.
Artistieke kwaliteit
De komende periode wil de instelling specifieker gaan programmeren, vooral elektronische en urban genres. DNL geeft blijk van een innovatieve visie op wat beginnend Rotterdams muziektalent een stap verder kan brengen. Ook presenteert zij dit talent op een aantrekkelijke manier. Zo weet DNL een proeftuin voor artiesten te creëren waar acts worden gescout door landelijke podia en festivals. Vooral in de hiphopscene is DNL een gevestigde naam; de keuze voor meer elektronische muziek is interessant, met Rotterdams, nationaal en internationaal aanbod. De RRKC heeft twijfels of een showcasefestival evenveel of meer effect sorteert dan opkomend talent presenteren in de context van gevestigde bands die veel publiek trekken. De kwaliteit van de showcasefestivals is echter zo goed, dat ze zeker publiek trekken, wat in mindere mate geldt voor de pop-ups. De organisatie zou er goed aan doen zich artistiek beter te profileren, zodat de rol van DNL in de activiteiten zichtbaarder is voor het publiek.
Positie in het culturele veld
De Nieuwe Lichting staat redelijk hoog aangeschreven, vooral Festival Downtown (DWNTWN) spreekt aan. Dat presenteert spannende acts in een setting die uniek is in Rotterdam; de samenhang tussen de gepresenteerde acts is goed doordacht. Het festival vormt een schakel tussen verschillende muziekscenes en de ‘gevestigde orde’. Mogelijk heeft de organisatie nog wel een kleine blinde vlek voor grassroots organisaties in de stad. Hoewel er enige overlap is met de programmering van Jazzpodium Rotterdam (BIRD), maakt de setting het festival Downtown onderscheidend en aanvullend voor artiesten én publiek, omdat het midden in de binnenstad van een grote stad plaatsvindt.
DNL zoekt actief samenwerking met andere organisaties, zowel qua input als output, waardoor een goed functionerend netwerk ontstond. Die verbindende rol kan DNL nog concreter uitwerken, zodat duidelijker wordt welke rol DNL precies speelt in de begeleiding van jong talent.
Hoewel het project NL Stages interessant is om Rotterdamse bands buiten de stad te promoten, verdient ook dit meer uitwerking; onduidelijk is nu nog hoe het zich verhoudt tot bijvoorbeeld de activiteiten van de Popunie. Op dit moment lijkt NL Stages eerder interessant voor On Track Agency dan voor de Nieuwe Lichting; de organisatie is hier immers (nog) niet op ingericht, en het spreekuur en de zakelijke begeleiding verlopen al via het boekingskantoor. De vraag is dus of NL Stages wel kan doorgaan voor een activiteit van DNL. Mocht de organisatie er echter in slagen zich verder te professionaliseren, dan zou het project kunnen uitgroeien tot een verdienmodel.
Cultureel aanbod
Ondanks enkele organisatorische onduidelijkheden, bewijst De Nieuwe Lichting zich inmiddels als een belangrijke organisatie voor lokale muzikanten, met herkenbare initiatieven die bijdragen aan de levendigheid in de binnenstad. Haar kracht ligt specifiek in het ‘organisch’ ontwikkelen van talent volgens een maatwerkmethode. Deze interessante en persoonlijke insteek blijkt goed te werken, ook al blijft de methodiek enigszins vaag. Meer inhoudelijke toelichting en documentatie van geslaagde trajecten is wenselijk om twee redenen: onderbouwen van de gekozen werkwijze én concretiseren van de ambities om te groeien.
De Nieuwe Lichting heeft zich in de afgelopen jaren aantoonbaar geprofessionaliseerd. De pioniersfase is voorbij. De RRKC vindt het belangrijk om ook kleine, jonge organisaties in het Cultuurplan op te nemen, maar verwacht wel dat deze hun organisatie op orde krijgen. Hoewel het in 2019 financieel goed ging, blijft de organisatie kwetsbaar, omdat ze sterk op één persoon lijkt te leunen. DNL onderkent dit en spreekt de intentie uit om daar verandering in te brengen, maar uit de aanvraag blijkt weinig aandacht voor een transitie van projectorganisatie naar matrixorganisatie. In het licht van de ambities is deze situatie risicovol. De RRKC is ook niet gelukkig met de relatie tussen boekingsbureau On Track en de stichting; die is nog verre van transparant.
Voor het plan om van Downtown een betaald festival te maken, ontbreekt voldoende onderbouwing. Entree vragen kan niet alleen opleveren dat er minder publiek komt, maar ook dat dit minder gevarieerd zal zijn. Een strategie om deze gevolgen te voorkomen ontbreekt. Een evenementenverzekering om mogelijke tegenvallers (slecht weer) op te vangen is voor deze organisatie onontbeerlijk; het plan maakt hier geen melding van.
Financieringsmix
Op dit moment loopt De Nieuwe Lichting geen grote financiële risico’s en de balanspositie is overeenkomstig. De bijdrage uit private middelen is aanzienlijk: de directeur van DNL laat zich inhuren door derden en vergaart daarmee inkomsten voor de stichting. Ook de sponsordeal wordt goed uitgelegd. De cultuurplansubsidie-afhankelijkheid is vrij groot. Daarom moet de organisatie op financieel vlak professionaliseren. Als DNL het lokale niveau weet te overstijgen, komt er zicht op nieuwe financieringsbronnen om de financieringsmix te verbeteren en de bedrijfsrisico’s te verkleinen.
Fair Practice Code
Het plan om gefaseerd fair pay in te voeren voor de medewerkers is goed. Daarentegen is de Raad er kritisch over dat de bands op het Eendrachtfestival niet betaald krijgen. Tegenvallende inkomsten ondervangen door salaris in te houden, en wel alle activiteiten blijven realiseren, is zakelijk onhandig en op termijn onhoudbaar. De hoge werkdruk van de kleine vaste kern, met daaromheen een flexibel team van freelancers, vereist serieus aandacht. Om te professionaliseren is meer vaste menskracht wenselijk, ook om minder afhankelijk te zijn van de directeur.
De organisatie geeft blijk van een brede kijk op diversiteit. DNL wil expliciet de LGBTQI-community bij de programmering betrekken.
Publiek
DNL bereikt een divers publiek waaronder bovengemiddeld veel ‘light users’, wat niet verbaast, omdat de programma’s toegankelijk zijn. De publieksstrategie, gebaseerd op het idee dat alle bands die voor het eerst optreden hun vrienden en familie meenemen, werkt goed uit. Hierdoor ontstaat een natuurlijke publieksvernieuwing bij de festivals. DNL heeft geen specifieke marketing gericht op bepaalde doelgroepen.
Exacte bezoekersaantallen ontbreken, want de evenementen zijn gratis toegankelijk, maar uit ervaring blijkt dat de activiteiten goed worden bezocht. Omdat de organisatie geen metingen laat uitvoeren, is echter onduidelijk hoe DNL aan de genoemde bezoekersaantallen komt. In de prognose voor publieksbereik houdt de organisatie geen rekening met de overgang van gratis naar betaalde evenementen. Dat die transitie zelf realistisch is, bewijzen andere lokale festivals, zoals Appelsap in Amsterdam, dat ook gratis begon, maar inmiddels aanzienlijke toegangsprijzen vraagt. Meer landelijke focus zou kunnen leiden tot meer publieksvernieuwing.
Personeel
De Nieuwe Lichting zet stappen om de diversiteit te vergroten. Zowel het bestuur als het personeelsbestand van de organisatie zal diverser van samenstelling worden.
De manier waarop de organisatie haar rol vormgeeft als netwerkorganisatie zonder eigen fysieke plek is zonder meer innovatief te noemen. DNL signaleert wat in de stad ontbreekt aan presentaties van muzikaal talent, vult deze lacune én maakt letterlijk een podium van de stad. De gepresenteerde acts zijn actueel en in die zin ook innoverend. Directeur Immanuel Spoor heeft onlangs een prijs gewonnen voor dit concept.
Verbinding en samenwerking bevorderen vormen de kern van DNL. Immanuel Spoor is veelvuldig betrokken bij overleggen, bijeenkomsten en panels. Interconnectiviteit is ingebed in de doelstelling, en de organisatie weet haar expertise te benutten om werkelijk aan te sluiten bij andere instellingen, ook buiten de eigen discipline. DNL draagt bij aan de leefbaarheid en levendigheid van de binnenstad. In het plan staan echter weinig concrete toekomstplannen op dit gebied. De RRKC vindt het ook jammer dat de activiteiten van DNL alleen in de binnenstad plaatsvinden, omdat die ook op Zuid heel goed zouden kunnen functioneren.
geadviseerd subsidiebedrag
De Raad adviseert De Nieuwe Lichting een subsidie van € 170.000 toe te kennen.