Rotterdamse Cultuurplaninstellingen luiden noodklok over Corona

Brief van het Directeurenoverleg Rotterdamse Kunstinstellingen

Aan: het college van burgemeester en wethouders Aan: de gemeenteraad

De maatregelen om Corona te beteugelen hebben enorme impact, ook op onze sector. Niet alleen kijken we vertwijfeld naar afgesloten musea en lege theaterzalen, en verwerken we de teleurstelling over afgebroken tournees en producties, de financiële gevolgen zijn niet te overzien en vormen een directe bedreiging voor de continuïteit van onze instellingen.

Wij zijn natuurlijk niet de enige sector die wordt getroffen, maar we behoren wel tot de categorie waar de grootste klappen vallen. De problemen stapelen zich op: grote instellingen derven nu al tonnen euro’s per week aan inkomsten. Voor de kleinere instellingen, die doorgaans geen mensen in dienst hebben, en voor zzp’ers, freelancers, kunstenaars en producenten, betekenen de maatregelen dat een hele beroepsgroep in één klap brodeloos is.

De maatregelen komen op het moment dat het seizoen op z’n hoogtepunt is: Dat betekent dat productiekosten al zijn gemaakt, maar dat inkomsten uit kaartverkoop, horeca en verhuur uitblijven. De kosten lopen dus door waardoor instellingen in acute liquiditeitsproblemen komen. De onzekerheid over de duur van de lock down betekent dat we vrijwel geen afspraken kunnen maken over nieuwe programmering, doorschuiven van producties, of vervangende activiteiten. Wij zien aankomen dat we het lopende seizoen, dus tot aan de zomer, niet meer op de rit gaan krijgen.

Wij roepen college en gemeenteraad op om de sector nu actief te ondersteunen. Wij richten ons tot u, mede naar aanleiding van de brief die we van de dienst cultuur hebben gekregen waarin financiële compensatie voor inkomstenderving wordt uitgesloten. Dat kan niet waar zijn! Zonder financiële ondersteuning gaan we het niet redden. In die brief worden instellingen geadviseerd om zich in geval van het niet behalen van prestatie afspraken te vervoegen bij hun accounthouder. Wij kunnen u nu al melden dat vrijwel geen enkele instelling zich aan de prestatieafspraken zal kunnen houden.

Wij zijn ons er natuurlijk van bewust dat we kosten tot het uiterste moeten beperken. Maar het openbreken van zachte verplichtingen treft nu juist de kwetsbare groep van culturele ondernemers, vernieuwers en opkomende talenten. Het Rotterdamse culturele weefsel ontleent zijn vitaliteit aan deze, veelal jonge, zelfstandigen. Ze zijn niet zelfstandig omdat ze dit zo graag willen, maar omdat de sector door aanhoudende bezuinigingen al een reeks van jaren gedwongen is vaste banen af te stoten. Kortom, het gaat niet alleen om instellingen die dreigen om te vallen, of om zzp’ers op weg naar de bijstand, maar ook om onze culturele infrastructuur die dreigt om te vallen.

Het is duidelijk dat wij als sector de gevolgen van deze crisis niet zelf kunnen opvangen. Wij voeren immers al geruime tijd met u gesprekken om de precaire financiële positie van de sector op de politieke agenda te krijgen. Onlangs hebben wij de problematiek van fair pay voor onze mensen bij u aanhangig gemaakt. De situatie waarin we nu verzeild raken staat daar natuurlijk geheel los van, maar we kunnen dit er niet bij hebben. Wij gaan natuurlijk alles doen om te overleven, en kunst te maken waar dat kan en waar dat niet kan. Maar we kunnen dit niet zonder uw steun oplossen!

De gemeente lijkt te kiezen voor een instellingsgerichte benadering van acute problemen. Dat is niet voldoende. Er moet nu gehandeld worden. Financiële compensatie dient onverwijld beschikbaar te komen om te voorkomen dat instellingen en zzp’ers omvallen. Maatregelen op collectief niveau zijn nodig om onze instellingen, de band met ons publiek en de culturele infrastructuur van de stad te beschermen. De minister van OCW voert momenteel overleg met de landelijke koepelorganisaties over een noodfonds voor de landelijke infrastructuur. Zo’n noodfonds, naar analogie van het rijk, zou voor de Rotterdamse situatie mogelijk soelaas bieden.

Het Directeurenoverleg wil zo snel mogelijk met een inventarisatie komen van de te voorziene schade, en niet volstaan met een inventarisatie achteraf. Daartoe zal een enquête onder de leden worden gehouden. Die resultaten zullen wij in de komende weken aan u voorleggen om aan de hand daarvan met u te bespreken hoe deze crisis het hoofd te bieden.

Kortom: Het is de hoogste tijd voor de gemeente om solidariteit te betrachten met de sector. Zoals u ook zelf heeft benadrukt is een vitaal cultureel klimaat onmisbaar voor onze multiculturele stad. Tegen de achtergrond van onze eerdere dringende waarschuwingen over de verschraling die er zonder extra investering zit aan te komen zal duidelijk zijn dat uw steun in deze crisis nu des te meer noodzakelijk is.

Namens het Directeurenoverleg Rotterdamse Kunstinstellingen,

Ocker van Munster
Voorzitter