Gepubliceerd op:

11 mei 2017

Nederlands Paviljoen 57ste Biënnale van Venetië geopend


Wendelien van Oldenborgh, minister Jet Bussemaker, Lucy Cotter en Birgit Donker bij de opening van Cinema Olanda op de 57e Bïennale van Venetïe - Foto: Daria Scagliola

Op 10 mei heeft minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de tentoonstelling Cinema Olanda, de Nederlandse inzending voor de 57ste Biënnale van Venetië, geopend. “Ik ben er trots op dat deze biënnale zo een bijzonder gesprek op gang brengt: tussen landen en culturen. Tussen kunstenaars en identiteiten. ‘Cinema Olanda’ voegt aan dit gesprek een zachte, kwetsbare en belangeloze stem toe. Een stem die met ons in gesprek wil over wie we zijn en waarheen we op weg zijn”, aldus Bussemaker in haar toespraak. Cinema Olanda is een samenwerkingsproject van beeldend kunstenaar Wendelien van Oldenborgh (1962) en curator Lucy Cotter (1973). In het Rietveldpaviljoen tonen zij Van Oldenborgh’s architectonische installatie waarin drie werken zijn geïntegreerd, waaronder haar nieuwe film Cinema Olanda.

De tentoonstelling neemt het Rietveldpaviljoen als vertrekpunt. Dit paviljoen werd ontworpen door Gerrit Rietveld in 1953, op een moment dat architectuur de weg wilde banen naar een nieuw nationaal zelfbeeld dat eenheid en transparantie moest uitstralen. Cinema Olanda toont echter de complexe sociale realiteit van zowel de jaren vijftig als nu. De werken onthullen onderbelichte delen van het recente Nederlandse verleden en verbinden deze met veranderingen binnen de huidige samenleving, zoals kraakacties uit de jaren zeventig in de Amsterdamse Bijlmer met recente kraakacties. Ze tonen een alternatief voor het beeld van Nederland als een transparant, progressief en tolerant land.

De titelfilm Cinema Olanda (2017) is gedraaid in de iconische wijk Pendrecht in Rotterdam, ontworpen door stedenbouwkundige Lotte Stam-Beese. In de film komen individuen aan het woord die verschillende stemmen vertolken uit de Nederlandse naoorlogse samenleving. Er wordt onder meer verwezen naar de Nederlands-Antilliaanse politieke activist Otto Huiswoud, wereldwijd een sleutelfiguur op het gebied van raciale, klasse- en anti-imperialistische kwesties, en de Indo-rockmuziek van de jaren vijftig die samenhangt met de immigratie vanuit Indonesië na de onafhankelijkheid. Cinema Olanda is een nieuwe stap in het oeuvre van Van Oldenborgh omdat de film slechts uit één enkele take bestaat.

Footnotes to Cinema Olanda (2017) is een serie zogeheten lenticulaire prints (afbeeldingen met 3D-effect), die Van Oldenborgh gebruikt als een experimentele vorm van ‘film’. De prints tonen productiemomenten die niet in de film zitten en geven daarmee een kijkje achter de schermen. Bezoekers worden uitgenodigd via hun eigen bewegingen deelgenoot te worden van een dynamische kijkervaring.

Het derde filmische werk is Prologue: Squat/Anti-Squat (2016), een film in twee delen die elkaar spiegelen. De film richt zich op het gebouw Tripolis in Amsterdam van architect Aldo van Eyck en besteedt aandacht aan de Surinaams-Antilliaanse kraakbeweging van de jaren zeventig. De acties van toen in de Bijlmer worden in verband gebracht met twee recente kraakacties. De film brengt mensen samen uit verschillende generaties en met achtergronden in activisme en in architectuur. Hun gesprekken geven een inkijkje in de veranderende opvattingen over solidariteit in de Nederlandse samenleving. De film was begin dit jaar te zien bij daadgalerie in Berlijn en werd daar goed ontvangen.

Van Oldenborgh verbeeldt in haar werk al geruime tijd maatschappelijk relevante thema’s uit de Nederlandse geschiedenis, waarvoor zij brede erkenning heeft gekregen. Met live (publieke) en niet gescripte filmopnamen brengt zij in haar werk een dialoog tot stand tussen ideologisch geladen locaties en mensen met een persoonlijke of professionele relatie tot een bepaald thema.

Bron: Mondriaanfonds.nl