13 januari 2015

Akademie van Kunsten breidt uit met zestien leden

De Akademie van Kunsten, die vorig jaar van start ging, krijgt er zestien nieuwe leden bij. Ze zijn afkomstig uit de wereld van muziek, design, dans, film, beeldende kunst, mode, theater, poëzie en architectuur. Onder hen ook een aantal in Rotterdam woon- of werkachtige leden, te weten: Jurgen Bey (Studio Makkink & Bey), Adriaan Geuze (West8), Conny Janssen (Conny Janssen Danst), Wendelien van Oldenborg en Anne Vegter.

De nieuwe leden zijn:

Pierre Audi
Voor Nederland en Amsterdam in het bijzonder heeft opera- en theaterregisseur Pierre Audi (1957) een rol van betekenis gehad. Hij heeft als artistiek leider van De Nationale Opera de opera in ons land nieuw leven ingeblazen en internationaal toonaangevend gemaakt. Daarnaast heeft hij een internationale carrière als operaregisseur opgebouwd.
De van oorsprong Frans-Libanese Audi studeerde geschiedenis in Oxford en richtte op jonge leeftijd in de Londense wijk Islington zijn eigen theater op, het Almeida Theater. In 1988 werd hij als artistiek leider van De Nationale Opera naar Amsterdam gehaald. Hij vestigde zijn reputatie met een Monteverdi-cyclus, en hij regisseerde een zeer spraakmakende Ring, die voor het eerst in Nederland was te zien en te horen. Audi heeft zich met overtuiging ingezet voor de meer eigentijdse opera en zocht voor zijn producties samenwerking met kunstenaars als Kounellis, Baselitz en Kapoor. Van 2005 tot vorig jaar was Audi ook artistiek directeur van het Holland Festival, waar hij experimentele en avontuurlijke programma’s samenstelde waarin alle disciplines vertegenwoordigd werden.
Pierre Audi ontving in Nederland en daarbuiten tal van prijzen, waaronder een onderscheiding in het Legion d’Honneur. Hij was de eerste winnaar van de Johannes Vermeer Prijs die sinds 2009 jaarlijks wordt uitgereikt.

Jurgen Bey
Jurgen Bey (1965) kan worden beschouwd als een van de eerste conceptuele ontwerpers van Nederland en hij hoorde bij de generatie die in de jaren negentig Dutch Design groot heeft gemaakt. Onder de vlag van Droog Design maakte hij internationaal naam als visionair ontwerper. In 2002 richtte Bey samen met architecte Rianne Makkink Studio Makkink & Bey op. Zijn ontwerpen zijn verrassend: op de Boomstambank bestaat uit drie bronzen stoelleuningen die je op een boomstam kunt bevestigen, de ‘oorstoel’ vormen een soort afgeschermde werkplek. Door in te zoomen op een product, bijvoorbeeld een lamp of meubel, en weer uit te zoomen naar het niveau van architectuur of stedenbouw laat hij zien hoe die ogenschijnlijk verschillende domeinen elkaar beïnvloeden en onlosmakelijk verbonden zijn. Bey is een vernieuwer die nadenkt over de essentie en toekomst van zijn vakgebied, en hij draagt zijn ideeën uit naar de designgemeenschap en een groter publiek en ook als docent aan onder meer de Design Academy Eindhoven. Sinds enkele jaren is Bey directeur van het Sandberg Instituut in Amsterdam.

Irma Boom
Grafisch ontwerper Irma Boom (1960) is allereerst bekend vanwege haar boekontwerpen. Ze is een van de beste, zo niet de beste boekontwerper ter wereld. Het bedrijfsboek SHV dat ze in 1996 in opdracht van Paul Fentener van Vlissingen ontwierp en samenstelde is een icoon, net als het mini catalogus dat ze maakte over haar eigen werk (Irma Boom, Biography in Books). Maar Irma Boom doet veel meer: ze ontwerpt huisstijlen, logo’s, zoals onlangs dat van het Rijksmuseum, munten. Onder haar opdrachtgevers zijn OMA, Chanel, Ferrari, het Prins Claus Fonds en kunstenaars. De Bijzondere Collecties van de UvA verzamelt Booms levende archief. Musea als het MoMa en het Centre Pompidou hebben haar boeken in hun collectie opgenomen. Ze won vele internationale prijzen, uiteraard die voor de best verzorgde boeken en de belangrijke Gutenberg-Preis en in 2014 de staatsprijs voor de kunsten, de Johannes Vermeer Prijs. Irma Boom is sinds 1992 verbonden aan Yale University in de Verenigde Staten.

Michiel Borstlap
Michiel Borstlap (1966) is het boegbeeld van de jongere generatie Nederlandse jazzmusici. Hij is bekend als virtuoos pianist, en heeft ook als componist zijn sporen verdiend. Na een studie aan het conservatorium in Hilversum treedt hij met zijn eigen Michiel Borstlap Sextet, maar ook met talloze andere vaak beroemde musici op in binnen en buitenland. De laatste jaren geeft hij vaker soloconcerten. Borstlap schreef filmmuziek – voor zijn muziek bij de film Tiramisu kreeg hij een Gouden Kalf – en hij componeerde op verzoek van de emir van Qatar de, tot nu toe enige Arabische, opera Avicenna. Binnen en buiten de muziek heeft Borstlap verrassende samenwerkingsprojecten, bijvoorbeeld met zanger Gino Vanelli, met de strijkers van het Metropool Orkest, met Ludovico Einaudi en momenteel met het Scapinoballet. Tussen 1992 en nu bracht hij zo’n twintig cd’s uit.

Adriaan Geuze
In de stedenbouw- en landschapsarchitectuur heeft Adriaan Geuze (1960) wereldwijd een grote reputatie.
Met zijn bureau West8, dat hij vlak na zijn afstuderen als landschapsarchitect in 1987 oprichtte, heeft hij een unieke benadering bij het maken van ruimtelijke plannen. Daarin komen architectuur, openbare ruimte en techniek samen. Geuze maakte met West8 spraakmakende ontwerpen voor parken in New York, Miami, Hong Kong, Seoul, Madrid en Londen. In Nederland is hij o.a. bekend van het Rotterdamse Schouwburgplein, CS Rotterdam, Maximapark en de stedenbouwkundige plannen van Borneo/Sporenburg in Amsterdam en Strijp S te Eindhoven. Geuze heeft de stedenbouw vanuit de landschapsarchitectuur een nieuw elan gegeven, en die disciplines weer centraal gesteld in het maatschappelijk debat. Met West 8 heeft hij in de loop van de tijd vele prijsvragen en prijzen gewonnen. Adriaan Geuze is buitengewoon hoogleraar aan Wageningen Universiteit en Visiting Professor aan de GSD Harvard University.

Micha Hamel
Micha Hamel (1970) is componist, dichter en dirigent. Zijn concertmuziek werd uitgevoerd door vrijwel alle belangrijke Nederlandse orkesten en ensembles. Ook componeerde hij muziek voor dans en theater, zoals voor het Nationale Ballet en het Nationale Toneel. In 2008 toerde zijn tragische operette Snow White (Nederlandse Reisopera) met veel succes door het land. In juni 2012 was hij Componist in focus op het Holland Festival, waarvoor hij twee avondvullende werken componeerde: een Requiem voor ons beschavingsideaal, en een interdisciplinaire voorstelling geïnspireerd op het schilderij De Rode Kimono van George Hendrik Breitner. Zijn nieuwste werk Een pure formaliteit (Orkater) toert momenteel door het land. Als dirigent zet Micha Hamel zich met name in voor het verleggen van grenzen in de concertpraktijk. Tevens neemt hij regelmatig deel aan debatten en denktanks die de ontwikkelingen in de muziekpraktijk tot onderwerp hebben.
Micha Hamel is lector New Performance Practice aan Hogeschool Codarts, Rotterdam, alwaar hij onderzoek verricht naar de toekomst van de klassieke muziek. Hij publiceerde tot nu toe vier dichtbundels, waarvan de recentste werd bekroond met de Jan Campertprijs.

Iris van Herpen
Modeontwerpster Iris van Herpen (1984) heeft haar vakgebied ingrijpend veranderd. In haar werk, dat te karakteriseren is als sculpturaal en futuristisch, combineert ze vakmanschap met innovatie. Ze kwam als eerste met kleding in 3D-print maar heeft ook veel aandacht voor het traditionele handwerk.
Na haar opleiding mode aan ArtEZ in Arnhem werkte ze bij Alexander McQueen en Claudy Jongstra. In 2007 begon ze haar eigen label, ze brengt twee keer per jaar een collectie voor vrouwen uit. Bij het ontwikkelen van haar collecties gaat ze zeer interdisciplinair te werk: ze werkt samen met architecten, musici, fotografen en filmmakers, en choreografen. De thema’s van Van Herpens collecties doen wetenschappelijk aan: voor MICRO (2012) gebruikte ze beelden uit een elektronenmicroscoop, en dook ze in de wereld van de micro-organismes, Radiation Invasion (2009) had de elektromagnetische straling in ons dagelijks leven als onderwerp. Sinds 2011 is Iris van Herpen lid van de prestigieuze Chambre Syndical de la Haute Couture. Haar ontwerpen worden gedragen door onder anderen Björk, Lady Gaga, Beyoncé en Tilda Swinton en zijn in collecties van musea opgenomen.

Heddy Honigmann
De faam van documentairemaakster Heddy Honigmann (1951) strekt tot ver buiten Nederland: festivals over de hele wereld vertonen haar documentaires, en van Parijs tot San Francisco zijn retrospectieven aan haar werk gewijd. Honigmann komt oorspronkelijk uit Peru, studeerde film in Rome, en woont sinds 1978 in Nederland. Die internationale achtergrond maakt haar bij uitstek geschikt als observator van de rituelen en omgangsvormen die in haar films een terugkerend element zijn. De documentaires van Honigmann kenmerken zich door liefde en melancholie en ze slaagt er als geen ander in om haar personages tot allerlei onthullingen te verleiden.
Voor haar werk won ze vele prijzen: twee keer een Gouden Kalf voor Crazy (1999) en Forever (2006) en in 2013 kreeg ze – een zeldzaamheid – de Living Legend Award op het IDFA. Honigmann deelt haar enorme kennis en ervaring graag in masterclasses, lezingen en workshops over de hele wereld.

Hans van Houwelingen
Hans van Houwelingen (1957) is een beeldend kunstenaar die controverse zoekt. Hij onderzoekt naar eigen zeggen de relatie tussen kunst, ideologie en politiek, en doet dat bij voorkeur door in te grijpen in de publieke ruimte. Hij maakte een plein met bestrating in het patroon van een Perzisch tapijt in een Utrechtse volksbuurt, haalt monumenten van hun sokkel om ze te ruilen of zet ze op een zuil van reusachtige dimensies. Veel van zijn ontwerpen, zoals een monument voor de Olympische winterspelen in Turijn met bloedmonsters van 2500 sporters, of voor een Nationaal Gastarbeidermonument, waarin de overheid de rol van gastarbeiders in de geschiedenis van Rotterdam erkent, zijn zo omstreden dat ze niet worden uitgevoerd. Maar dat is dan ook de consequentie van zijn werkwijze: de spanning opzoeken tussen politiek en samenleving – Van Houwelingen verleidt mensen stelling te nemen. Maar heeft hij enorm veel succes, bijvoorbeeld met zijn Blauw Jan op het Kleine Gartmanplantsoen midden in Amsterdam waar vele bronzen hagedissen al twee decennia lang iedereen tot vrolijkheid stemt. Van Houwelingen werd opgeleid aan de Academie Minerva en de Rijksakademie van Beeldende Kunsten.

Conny Janssen
De choreografieën van Conny Janssen (1958) zijn inventief, krachtig en ontroerend. Ze zijn zowel voor haar dansers als haar publiek iedere keer een onvoorspelbare ontdekkingstocht. De thematiek van de grote stad speelt een belangrijke rol in haar huidige werk: ruig, dwars en alert. Janssen kreeg haar dansopleiding aan de Rotterdamse Dansacademie. Al tijdens haar danscarrière ontwikkelde ze zich tot een opmerkelijke choreografe. Ze brak in 1991 door met de choreografie ELOÏ ELOÏ. In 1992 richtte ze haar eigen gezelschap CONNY JANSSEN DANST op, dat als thuisbasis Rotterdam heeft. Het is een van de meest toonaangevende moderne dansgezelschappen in Nederland.
Conny Janssen werkt graag op locatie, in fabriekshallen of parkeergarages en ze zoekt veelvuldig samenwerking met kunstenaars en instellingen uit de wereld van fotografie, film, architectuur, theater en muziek. Daarnaast is Conny Janssen Danst een broedplaats voor jong talent.
Behalve de voorstellingen voor haar eigen gezelschap maakt(e) Conny Janssen gastchoreografieën voor andere Nederlandse gezelschappen. Het werk van Conny Janssen werd veelvuldig onderscheiden en is te zien op nationale en internationale festivals.

Tania Kross
Mezzosopraan Tania Kross (1976) viel tijdens haar studie aan het Utrechts Conservatorium al op door verschillende concoursen te winnen. Na haar studie maakte ze snel carrière, vooral in opera’s. Zowel in de Staatsoper in Stuttgart als op het Glyndeborn Festival zong ze Carmen, en ze trad op tal van podia van Duitsland tot New York. Ook in Nederland is ze veel in opera’s te horen (Nationale Reisopera, Nationale Opera) maar ze zingt ook ander werk. Kross heeft een aantal cd’s op haar naam staan en haar eerste cd, Corazon, werd bekroond met de Edison Muziekprijs. Kross is een graag geziene gast op televisie en draagt daar haar liefde voor muziek uit voor een nieuw publiek. Ze is ook ambassadeur van het Instrumentendepot van het Leerorkest, een project dat instrumenten verzamelt voor kinderen. Als Curaçaose was het haar grote droom een opera in het Papiaments te produceren: dat werd Katibu di Shon (slaaf en meester), die in 2013 in première ging.

Hans van Manen
Hans van Manen (1932) is de grootste choreograaf van ons land, en hoort tot de absolute wereldtop op het gebied van klassiek moderne dans. Zijn oeuvre bestaat uit 150 balletten en omspant een periode van 60 jaar. De balletten van Van Manen zijn sober en strak en getuigen van humor en muzikaliteit. Qua stijl is hij een constructivist. Van Manens werk is door 80 gezelschappen in de wereld uitgevoerd, onlangs nog is door het Mariinskyballet een Van Manen-programma gedanst.
De afgelopen zestig jaar werkte van Manen afwisselend bij het Nederlands Dans Theater en Het Nationale Ballet. Van Manen werd met vele prijzen geëerd, waaronder de Benois de la Danse, de Deutsche Tanzpreis, de Deutsche Musikpreis en de Erasmusprijs (2000). In 2007 werd hij benoemd tot Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw voor zijn ‘verdiensten van zeer exceptionele aard’.

Koert van Mensvoort
Als kunstenaar en wetenschapper houdt Koert van Mensvoort (1974) zich bezig met nieuwe technologieën. Hij concentreert zich op het concept Next Nature: technologie is zo alomtegenwoordig, complex en autonoom dat we het als next nature, als natuur, zijn gaan ervaren.
Van Mensvoort studeerde computerwetenschappen aan de TU Eindhoven, waar hij ook promoveerde en nog parttime werkt, en design aan het Sandberg Instituut in Amsterdam.
Voor zijn ideeën zoekt hij steeds passende en verrassende vormen, zoals de NANO-supermarkt, een rondreizende SRV-bus met nog niet uitvoerbare maar mogelijke toepassingen van nanotechnologie, Het Kweekvlees Kookboek, de Rise and Fall of Rayfish footwear, een online project over een fictief bedrijf dat gepersonaliseerde schoenen maakt van genetisch gemodificeerd roggeleer en de Datafountain die realtime wisselkoersen omzet in een waterfontein, waarmee hij internetdata zichtbaar maakte.
Zijn gedachtengoed brengt Van Mensvoort over het voetlicht als spreker, als gast in de media en als organisator van evenementen en op tal van websites.

Paula van der Oest
Filmregisseur en scenarioschrijver Paula van der Oest (1965) liet vanaf het begin van haar carrière zien veel oog te hebben voor intermenselijke verhoudingen en over het talent te beschikken die subtiel en met humor weer te geven in haar films en scenario´s. Van der Oest, opgeleid aan de Nederlandse Filmacademie, heeft een indrukwekkende filmografie.
In 1996 maakte ze haar eerste speelfilm, De nieuwe moeder. Haar derde speelfilm, een comedy met ensemble cast, Zus & zo uit 2001 werd genomineerd voor een Oscar en haar laatste film over de ten onrechte van moord beschuldigde verpleegster Lucia de B. staat op de longlist voor beste buitenlandse film voor de komende Oscaruitreiking. Van der Oest kreeg twee Gouden Kalveren, voor Coma in de categorie televisiedrama en voor The Domino Effect voor de beste regie. In 2013 was Van der Oest eregast van het Nederlands Filmfestival, een blijk van grote erkenning binnen haar vak. Onlangs werd bekend dat ze komend jaar de verfilming van A.F.Th. van der Heijdens Tonio zal regisseren.

Wendelien van Oldenborgh
Het werk van beeldend kunstenaar Wendelien van Oldenborgh (1962) ontsluit delen van onze werkelijkheid die elders in het publieke leven vaak verscholen blijven. Bij Van Oldenborgh hebben beeld en geluid niet een ondersteunende functie in het verhaal maar ze houden een eigen zeggenschap. Een al wat ouder voorbeeld hiervan is Sound Track Stage uit 2006 waarin twee subculturen, Gabber en Hip-Hop, met elkaar worden geconfronteerd door ze zowel muzikaal als verbaal met elkaar te laten sparren. De confrontatie vond plaats in Museum Boijmans van Beuningen en is gelijktijdig professioneel gefilmd en vertoond. Bij Van Oldenborgh hangen de altijd nauwkeurig gekozen sociaal of historische thema’s, een ruimte, en film of fotografie nauw samen.
Wendelien van Oldenborgh toonde haar werk onder meer op de Biënnale van Sao Paulo (2010),Venetië (2011) en de Biënnale van Istanbul (2009). Ze volgde haar opleiding aan het Goldsmith College, in Londen en werkte in Duitsland, België en Nederland. Ze geeft ze les op verschillende kunstopleidingen. Vorig jaar ontving ze de grootste Nederlandse prijs voor een kunstenaar, de Dr. A.H. Heinekenprijs voor de Kunst.

Anne Vegter
Dichter des Vaderlands Anne Vegter (1958) begon haar carrière als auteur van kinderboeken, zoals De Dame en de neushoorn en Verse bekken. In 1991 verscheen haar eerste gedichtenbundel Het Veerde. In 1994 debuteerde ze als prozaschrijver voor volwassenen met de verhalenbundel Ongekuiste versie, en ze schrijft ook voor toneel. In al haar werk gebruikt ze de zelfde springerige, vrije en levendige stijl.
In januari volgde ze, als eerste vrouw, Ramsey Nasr op als Dichter des Vaderlands. Dat blijft ze tot 2017. Ze gebruikt de functie om de vrijheid van denken en verbeeldingskracht op de kaart te houden en om gedichten in breder verband in te zetten, bruikbaar te maken voor de samenleving. Gelijktijdig staat ze op de barricade voor het nut van het nutteloze. Ze zou aan het einde van haar periode als Dichter des Vaderlands graag zien dat poëzieles verplicht onderdeel is geworden van elk middelbare school curriculum. Vegter staat als dichter midden in de samenleving, ze is docent, zit in jury’s laat van zich horen in de media. Voor haar werk kreeg ze een aantal grote prijzen, zoals de Anna Blamanprijs, de Woutertje Pieterse Prijs, en de Awater Poëzieprijs voor Eiland berg gletsjer.

Over de Akademie van Kunsten
De Akademie van Kunsten telt nu 35 leden, uit de hele breedte van de kunst.
Ze heeft tot doel de stem te vertolken van de kunsten in de Nederlandse samenleving (inclusief de politiek). In dit kader vonden in samenwerking met diverse organisaties een aantal goedbezochte activiteiten plaats zoals het Paradisodebat (in samenwerking met Kunsten ’92) een discussiebijeenkomst over de waarde van kunst en cultuur (en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid), een discussieavond over engagement in de kunst (met Platform Beeldende Kunst) en een discussiemiddag over kunstonderwijs op basisscholen. Het bevorderen van de interactie tussen kunst en wetenschap is een tweede doel van de Akademie van Kunsten. Dat gebeurde vooral in samenwerking met leden van de KNAW en De Jonge Akademie.
De Akademie van Kunsten, die mede op initiatief van minister Bussemaker werd opgericht, is een onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.
Meer informatie: www.akademievankunsten.nl

Selectie van de leden
Belangrijkste criterium bij de keuze van leden hun artistieke prestatie. Bij de selectie heeft een commissie bestaande uit leden van de Akademie, aangevuld met externe deskundigen, ook rekening gehouden met spreiding over disciplines, leeftijd, man/vrouwverhouding. De nominatieprocedure stond dit jaar open voor iedereen. Vanaf mei 2015 zal de nominatieprocedure voor de volgende 15 leden van start gaan.

Installatie
De feestelijke installatie van de nieuwe leden is op woensdag 1 april a.s. van ongeveer 16.00 tot 18.00 uur in de Amsterdamse Stadsschouwburg. U kunt zich daarvoor alvast aanmelden via het online aanmeldformulier.