Circus Rotjeknor

Advies

Geadviseerd subsidiebedrag
€ 134.500
Gevraagd subsidiebedrag
€ 175.000
Subsidie in Cultuurplan 2017-2020
€ 134.500,
Prijspeil 2020. Bron: Gemeente Rotterdam

Discipline

Cultuureducatie

Samenvatting van het advies

Beoordeling van de aanvraag

Circus Rotjeknor is verweven met Rotterdam, en levert een consistent aanbod van hoge kwaliteit. De Raad heeft vertrouwen in Circus Rotjeknor als culturele instelling en verwacht dat het circus in de komende cultuurplanperiode zijn positie vanuit de nog relatief nieuwe locatie kan versterken.

De Raad is positief over de verzakelijking die de organisatie wil inzetten en over de aandacht die de organisatie besteedt aan de ontwikkeling van het eigen personeel. De Raad waardeert de zoektocht naar kinderen die kunnen deelnemen naar draagkracht. De Raad is echter van mening dat gratis aanbod niet de oplossing kan zijn voor problemen. Ook zet de RRKC vraagtekens bij het effect dat de aanvrager verwacht van de verlegde focus op circus als sport; nu geldt circus als vorm van cultuureducatie. Concrete ambities die de profilering van circus als sportdiscipline ondersteunen, vermeldt de aanvraag niet.

Geadviseerd subsidiebedrag

Circus Rotjeknor vraagt extra budget aan, vooral bedoeld om wijkclubs gratis toegankelijk te maken. De Raad is kritisch op het aanbieden van gratis activiteiten. Mogelijk verlaagt dit een drempel, maar het verhoogt ook de vrijblijvendheid voor deelname. De Raad adviseert daarom het extra gevraagde bedrag niet te honoreren en het huidige subsidiebedrag te handhaven. De RRKC adviseert € 134.500 aan subsidie toe te kennen.

Samenvatting van de aanvraag geschreven door de instelling

Circus Rotjeknor is al ruim 25 jaar hét jeugdcircus van Rotterdam. Wat gestart is als een droom van de oprichter Johan Both, is uitgegroeid tot een vaste culturele waarde voor Rotterdam. Meer dan 16.000 kinderen komen elk jaar in aanraking met het circus.

Circus is voor ons zoveel meer dan kunstjes doen of trucjes leren. Bij circus gaat om samenwerken, op elkaar vertrouwen, creatief zijn, oefenen tot je iets kunt. Circus leert je je grenzen herkennen, erkennen én verleggen. Altijd met respect voor je eigen grenzen én voor die van een ander. Bij circus win of verlies je niet van een ander: je overwint alleen jezelf! Circus maakt je lenig en sterk.

In een maatschappij die verandert en verhardt, waarin ‘anders zijn’ steeds minder getolereerd wordt en nog steeds mensen zich buiten gesloten voelen, biedt het circus een thuis. Een plek waar je mag zijn wie je bent. Het circus is voor iedereen. Dat is wat ons drijft. We willen graag alle culturen en achtergronden met elkaar verbinden. Dit komt terug in onze vernieuwde visie:

Circus Rotjeknor verrijkt de wereld door de verbinding te maken tussen de vele jongeren, hun talenten en achtergronden, die door de unieke beleving van zelf creëren, bewegen, doorzetten en optreden, respectvol met zichzelf én anderen samen kunnen leven.

We bereiken zo veel mogelijk kinderen door een aanbod te hebben, waarbij alle kinderen en jongeren circus kunnen beoefenen op hun eigen niveau in overeenstemming met hun talent of wens. We halen drempels weg zodat iedereen de mogelijkheid krijgt om circus te spelen. Fysieke, psychische, financiële of andere uitdagingen mogen geen belemmering opleveren. Daarnaast biedt Circus Rotjeknor artiesten de mogelijkheid om door te groeien richting een professionele carrière.

Hiervoor werken we samen met o.a. Codarts Circus Arts, Rotterdam Circusstad, Tall Tales Company en diverse professionele artiesten en diverse (internationale) jeugdcircussen. Maar zoeken ook meer de samenwerking met andere jeugdcultuurorganisaties, zoals SKVR, Jeudtheater Hofplein en Villa Zebra. In Katendrecht werken we samen met de andere culturele instellingen en in de wijken zoeken we ook de samenwerking op met o.a. Thuis op Straat en basisscholen. Door de internationale samenwerkingen met European Youth Circus Organization en Circuspunt zijn we in staat een opleidingen tot assistent-docent circus te ontwikkelen. Dit komt de kwaliteit van de docenten en daarmee de artiesten ten goede.

We zijn in 2019 verhuisd naar de nieuwe locatie op Fenix I op Katendrecht. Nu we onze definitieve bestemming bereikt hebben, draagt de oprichter het stokje over aan de nieuwe generatie. 2020 is een overgangsjaar waarin we de organisatie professionaliseren en klaar maken voor een toekomst waarin we meer kinderen en jongeren willen bereiken. Dit doen we o.a. door het aanbod uit te breiden naar jongeren, maar ook door meer circus gratis aan te bieden aan kwetsbare kinderen in wijken.

We hebben er zin in!

Beoordeling van de aanvraag

Circus is sport, spel en kunst ineen. Volgens Circus Rotjeknor is circus niet alleen artistiek van aard, het is ook een performancesport. Belangrijke vaardigheden die de deelnemers leren, zijn samenwerken, onderling vertrouwen en grenzen verleggen; deze komen tot uiting in bewegen, creëren en optreden voor publiek. De RRKC vindt dat Circus Rotjeknor daarmee hoge artistieke kwaliteit levert. Ook ziet de Raad dat Rotjeknor een consistent aanbod levert. De Raad waardeert de uitdrukkelijke relatie met de vakopleiding Codarts Circus Arts. Circus Rotjeknor draagt bij aan persoonlijke en talentontwikkeling van kinderen.

Artistieke kwaliteit
Circus Rotjeknor wil de concurrentie met sport aangaan. De organisatie denkt daarmee een stoerder imago te kunnen krijgen. Rotjeknor functioneerde altijd meer als school waar vrijheid centraal stond; Rotjeknor was allesbehalve een competitieve plek. Kinderen konden er vooral hun eigen grenzen verleggen. Door circus als sport te categoriseren, verwacht Rotjeknor dat meer kinderen circusles gaan volgen. De Raad kan deze gedachte volgen, maar zet vraagtekens bij dit uitgangspunt en mist in het plan concrete aanknopingspunten voor de profilering van het circus als sportdiscipline.

Positie in het culturele veld
De RRKC is enthousiast over de positie van Rotjeknor in het culturele veld. Circus Rotjeknor is verweven met de Rotterdamse identiteit; het is een gewaardeerde instelling, uniek en aanvullend op het bestaande aanbod. Circus Rotjeknor is uniek in de stad. De Raad ziet dat Rotjeknor nog zoekend is om de positie binnen cultuureducatie te bestendigen. De samenwerking met Rotterdam Circusstad vindt de Raad sterk. Circus Rotjeknor is een belangrijke spil in de profilering van Rotterdam als circusstad.

Educatie
Circus Rotjeknor is actief in het binnenschoolse onderwijs, op de eigen locatie en in de stad via clubs, feestjes, evenementen, straatmomenten en workshops. De organisatie biedt aanbod op het niveau van de deelnemers, kinderen. De didactiek is gericht op samenwerken en zelfstandig leren. Hoewel de RRKC vindt dat goed is nagedacht over de aandacht voor specifieke groepen, kan de methodiek scherper worden uitgewerkt.
De relatie met andere cultuureducatieve vakken bijvoorbeeld is nog onduidelijk; het aanbod moet verder gaan dan een cursus tijdens de gymnastieklessen. Circus is creëren, bewegen, doorzetten en optreden; elementen die van toegevoegde waarde zijn voor het onderwijs. Juist in deze soft skills zit ook de artistieke kwaliteit en de connectie met cultuureducatie. De Raad benadrukt dat de kennismaking met circus meer moet zijn dan een eenmalige workshop, wil circus een vaste plek krijgen in het onderwijs.

De RRKC waardeert de verzakelijking die Circus Rotjeknor wil doorvoeren. De organisatie introduceert een ander model voor de bedrijfsvoering, het zogenoemde cyaanmodel. Daarmee wordt de organisatie meer zelfsturend. Naast een artistiek leider is een zakelijk leider aangesteld. Dat Rotjeknor verzakelijkt en de pioniersorganisatie achter zich laat, vindt de Raad positief, ook al blijft de organisatie nog kwetsbaar.

Rotjeknor heeft hogere beheerslasten begroot, omdat de nieuwe huisvesting relatief duur uitvalt. De inkomsten waarmee de organisatie deze kosten wil dekken, schat ze te positief in. De verwachte inkomsten uit kaartverkoop zijn bijvoorbeeld ruim boven de inkomsten van het jubileumjaar begroot; de Raad vindt in het plan geen concrete aanknopingspunten die deze stijging aannemelijk maken.

Fair Pay
Rotjeknor zegt conform fair pay te betalen. De Raad ziet op basis van het meerjarenbeleidsplan geen reden hieraan te twijfelen. De loonbetaling is gerelateerd aan de cao sociaal werk. De Raad is positief over de aandacht die Circus Rotjeknor heeft voor het personeel en voor de professionele ontwikkeling van de medewerkers.

Financieringsmix
De RRKC vindt de financieringsmix goed. De grotere ambities drukken niet alleen op personeelslasten, maar ook op marketing. Voor de rooskleurige verwachtingen van de baten, biedt het plan van Rotjeknor geen overtuigende argumenten.

De Raad ziet dat Circus Rotjeknor zich bewust is dat het nog stappen moet zetten op het gebied van inclusiviteit. Uit het plan blijken ambitie en gedrevenheid om hier wat aan te doen. Gratis wijkclubs aanbieden kan hiervoor echter niet de oplossing zijn. Er zijn andere manieren om het aanbod betaalbaar te maken, via het Jeugdfonds Sport en Cultuur bijvoorbeeld.

Publiek
De Raad waardeert de ambitie van Circus Rotjeknor om het bereik te vergroten en diverser te maken. Het circus wil het huidige aanbod verbeteren, versterken en verbreden. Hoewel er incidenteel, via evenementen waaraan Rotjeknor mee doet, een grote groep kinderen bereikt wordt, ontvangt het circus te weinig kinderen die structureel de lessen volgen. Slechts een kleine groep ervaart zo de verbindende kracht van het circus. Circus Rotjeknor verwacht een groter structureel bereik, door de wijken in te gaan met gratis wijkclubs. De Raad twijfelt aan het effect van gratis aanbod.

Circus Rotjeknor gaat zich meer richten op kinderen in kansrijke wijken. De Raad merkt op dat bij sommige doelgroepen het circus geen positieve connotatie heeft. Circus Rotjeknor vindt het circus vanzelfsprekend fantastisch, maar er zijn diverse groepen die daar een ander beeld bij hebben. Een grote groep Rotterdammers met een biculturele achtergrond wil niet dat hun kind ‘eindigt in het circus’. Dit beeld kan de organisatie parten spelen bij pogingen een nieuw en diverser publiek te trekken. Om die beeldvorming te doorbreken, zijn bruggenbouwers nodig. De Raad vraagt zich af of Rotjeknor over voldoende bruggenbouwers beschikt.

Circus is niet voor iedereen toegankelijk; kinderen met een fysieke beperking hebben er bijvoorbeeld weinig te zoeken. De aard van de discipline kan inclusiviteit in de weg staan. Juist daarom heeft de RRKC grote waardering voor Club Speciaal – circus voor jongeren met een verstandelijke beperking. Dat Circus Rotjeknor zich al jaren sterk maakt voor deze bijzondere doelgroep is met recht iets om trots op te zijn.

Ten slotte wil Circus Rotjeknor ouders aan zich binden om zo een grotere en vastere ‘circusfamilie’ op te bouwen. De plannen om via ouders meer kinderen aan het circus te binden, zijn nog niet goed doordacht. Concrete stappen om ouders bewuster te maken van de toegevoegde waarde van circus ontbreken vooralsnog.

De Raad merkt op dat de meeste ambities gericht zijn op het verkrijgen van meer deelnemers. Bij evenementen en openbare gelegenheden komt publiek in aanraking met het aanbod van Circus Rotjeknor. Publieksbereik lijkt soms eerder bijzaak dan doel.

Personeel
Bij het vaste personeel en de docenten is zeker sprake van diversiteit. Rotjeknor gaat het HR-beleid aanscherpen om bewuster te sturen op diversiteit en inclusie. De RRKC heeft waardering voor deze aanpak.

Circus Rotjeknor bouwt vooral voort op wat er de afgelopen periode is bereikt. De Raad vindt dit logisch; wat sterk is, moet behouden blijven. Uit het plan spreekt wel de ambitie om te veranderen. Die innovatie betreft vooral de doelgroep, niet programma.

Het project Circus Roffa, een initiatief van Circus Rotjeknor en Rotterdam Circusstad, vindt de RRKC vernieuwend. Circus Roffa richt zich op kwetsbare jongeren. Uit dit soort programmaonderdelen blijkt dat Rotjeknor maatwerk kan leveren voor specifieke doelgroepen en daarmee een meer inclusieve culturele instelling kan worden.

Rotjeknor onderzoekt de mogelijkheid om circus in te zetten in weerbaarheidsprogramma’s voor jongeren. Ook wil de organisatie innoveren door cross-overs met turnen te onderzoeken, binding met volwassenen te bewerkstelligen en docenten te professionaliseren. Ten slotte wil Rotjeknor een actieve bijdrage leveren aan de komst van een mbo-circusschool. De RRKC heeft waardering voor deze ambities, maar vindt dat het plan deze maar beperkt onderbouwt.

Circus Rotjeknor profileert zich met instellingen op Katendrecht, waar ook zijn nieuwe onderkomen is. Ook maakt Rotjeknor onderdeel uit van een netwerk rond de discipline circus. Vooral de samenwerking met Codarts, maatschappelijke organisaties, Rotterdam Cirusstad, Tall Tales Company en KCR is sterk. Daar is de RRKC positief over.

Hoewel Circus Rotjeknor ambieert circus meer als sport te positioneren, ziet de Raad geen samenwerking met sportinstellingen in het plan. De Raad vindt samenwerking met meer culturele partners verstandiger. Die vergroot niet alleen de zichtbaarheid binnen de culturele sector, maar kan wellicht ook helpen de eigen culturele identiteit te versterken. De Raad gelooft erin dat Rotjeknor hiertoe in staat is, omdat de organisatie zich bewust is van de noodzaak samen te werken en ook actief zoekt naar partners.

geadviseerd subsidiebedrag

Circus Rotjeknor vraagt voor het nieuwe Cultuurplan extra subsidie aan, vooral om gratis wijkclubs te kunnen aanbieden. De Raad is kritisch over het aanbieden van gratis activiteiten. Mogelijk werkt dit drempelverlagend, maar de ervaring leert dat deelname ook vrijblijvender wordt. De Raad adviseert daarom het extra gevraagde bedrag niet te honoreren en het subsidiebedrag te handhaven op het niveau van de huidige cultuurplanperiode. De RRKC adviseert Circus Rotje € 134.500 aan subsidie toe te kennen.