Charlois Speciaal

Advies

Geadviseerd subsidiebedrag
€ 0
Gevraagd subsidiebedrag
€ 80.000
Subsidie in Cultuurplan 2017-2020
€ 26.500
Prijspeil 2020. Bron: Gemeente Rotterdam

Samenvatting van het advies

Beoordeling van de aanvraag

Het idee van Charlois Speciaal om de voelbare gentrificatie in Charlois via kunst te onderzoeken is sympathiek. Wat Charlois Speciaal zich precies ten doel stelt met het onderzoek blijft echter onduidelijk. Een groot deel van de aanvraag gaat over het doen van dit onderzoek, maar de opzet en de aanpak ervan zijn niet helder en bovendien niet uitgewerkt. De plannen voor cultuureducatie en de interactieve gebiedskaart zijn eveneens onvoldoende concreet en onderbouwd.
De aangeleverde begroting acht de Raad onrealistisch; hoe Charlois Speciaal omgaat met de Codes Governance Cultuur en Fair Practice zijn onvoldoende uitgewerkt. Op het gebied van inclusiviteit en diversiteit mist de Raad een eigen visie. In de aanvraag leest de Raad onvoldoende concrete aanwijzingen voor innovatie.

Geadviseerd subsidiebedrag

De Raad adviseert de aanvraag van Charlois Speciaal niet te honoreren.

Samenvatting van de aanvraag geschreven door de instelling

CHARLOIS SPECIAAL brengt kunstenaars, bewoners en publiek samen in een aansprekende manifestatie in ‘kunstenaarswijk’ Charlois in Rotterdam-Zuid.

De afgelopen jaren heeft het evenement kunst geprogrammeerd op spannende locaties verspreid door de wijk en dicht bij de mensen. Met tal van samenwerkingsprojecten heeft het betekenisvolle verbindingen gelegd met initiatieven, bewoners en maatschappelijke organisaties. De kennis en netwerken die CHARLOIS SPECIAAL hiermee heeft opgedaan worden in de aankomende periode gebruikt voor het oprichten van CHARLOIS KAPITAAL, een dynamisch community-platform waarop lokale initiatieven zichzelf presenteren en elkaar versterken. Vanuit dit platform worden stedelijke ontwikkelingen en fenomenen onderzocht en wordt jaarlijks een kunstmanifestatie annex buurtfeest georganiseerd waarin utopische ideeën en inspirerende initiatieven een podium krijgen en lokale en stedelijke partners worden betrokken in een toegankelijk publieksprogramma.

In de visie van CHARLOIS SPECIAAL is het sociale weefsel het werkelijke kapitaal van de wijk. Als aankomst-/doorgangswijk zijn duurzame sociale verbanden echter niet vanzelfsprekend. Dat maakt Charlois een geschikte proeftuin om met behulp van artistieke verbeeldings- en innovatiekracht de toekomstige samenleving uit te denken en uit te testen, waarin plaats is voor verschillende generaties van oude en nieuwe migrantengroepen en waarin bestaande ideeën over democratie, diversiteit en eerlijke verdeling opnieuw tegen het licht worden gehouden.

In juni 2021 wordt een nieuw platform gelanceerd dat een actueel overzicht geeft van artistieke programma’s en initiatieven in Charlois. Door dit aan te vullen met initiatieven van niet-kunstenaars en dit te koppelen aan een programma van ontmoetingen en presentaties wordt een gemeenschap opgebouwd waarin dwarsverbanden en nieuwe initiatieven kunnen ontstaan. De DIY-mentaliteit en het vermogen van kunstenaars om van niets iets te maken dienen als inspiratie voor andere initiatiefnemers om vorm te geven aan het verbeteren van de wijk of hun positie. Het sociale weefsel van Charlois wordt hierdoor verstevigd. Het platform dient als basis voor het organiseren van een jaarlijkse manifestatie waarin het kapitaal van Charlois tot uitdrukking komt.

CHARLOIS KAPITAAL platform bestaat uit drie onderdelen; een interactieve gebiedskaart, een gespreks-/werktafel die telkens op een andere gastlocatie wordt neergezet en een onderzoeks- en presentatieprogramma waarin kunstenaars worden uitgenodigd om te reageren op maatschappelijke thema’s en fenomenen die uit de nieuwe community naar voren komen.

Door sociaalmaatschappelijke vraagstukken en vragen m.b.t. stedelijke ontwikkeling in Charlois vanuit de kunst te onderzoeken worden nieuwe perspectieven aangeboord. Die hoeven niet tot een oplossing te leiden maar kunnen wel bijdragen aan het op beleidsniveau ontwikkelen van onconventionele denkrichtingen en een evenwichtige aandacht voor de verschillende kanten en effecten van beleid. Waar mogelijk zullen daadwerkelijk allianties gesloten worden met organisaties in het maatschappelijke veld.

Beoordeling van de aanvraag

Charlois Speciaal heeft in de afgelopen periode bijgedragen aan de culturele pluriformiteit in de stad. De artistieke kwaliteit van het aanbod was waardevol voor Charlois, een wijk met een beperkt kunst- en cultuuraanbod. Helaas ziet de Raad die meerwaarde niet terug in de huidige aanvraag. De gedachte achter het huidige plan is interessant, maar het plan is te weinig concreet uitgewerkt. Bovendien lijkt de gesuggereerde groei niet realistisch.

Artistieke kwaliteit
Het idee om gentrificatie via kunst te onderzoeken past bij de situatie van de wijk, maar de organisatie maakt niet duidelijk welke doelen ze precies nastreeft en werkt het plan onvoldoende uit. Een groot deel van de aanvraag heeft betrekking op het doen van onderzoek. De opzet en de aanpak van dit voorgestelde onderzoek zijn echter niet helder uitgewerkt. Ook blijft onduidelijk wat de organisatie concreet met de uitkomsten van het onderzoek gaat doen en hoe het onderzoek zich verhoudt tot het creëren en tonen van beeldende kunst.

Dezelfde kritiek heeft de Raad op het cultuureducatieprogramma; het blijft onduidelijk wat dat concreet opbrengt, vooral voor de deelnemers. Uit het plan kan de Raad de meerwaarde van de interactieve gebiedskaart niet distilleren; een onderbouwing van het plan ontbreekt. De voorgestelde professionalisering strookt niet met de inhoud van het plan.

Consultatie gebiedscommissie Charlois
De gebiedscommissie Charlois baseert zich voor haar oordeel over Charlois Speciaal op voorgaande edities en waardeert het festival om de positieve aandacht die het voor de wijk genereert. De commissie heeft de indruk dat Charlois Speciaal in beperkte mate bekend is bij buurtbewoners die zich niet actief bezighouden met kunst en dat de organisatie vooral bewoners bereikt zonder migratieachtergrond. De commissie acht de kwaliteit van het evenement hoog en zeker van waarde voor de betrokken kunstenaars, maar twijfelt aan de mate waarin de organisatie bewoners en ander (nieuw) publiek weet aan te spreken. De gebiedscommissie merkt op dat veel lokale kunstenaars bij het evenement betrokken worden, maar dat het publiek vooral uit andere gebieden lijkt te komen.

De aangeleverde begroting acht de Raad onrealistisch en niet passend bij de activiteiten. De Raad mist realiteitszin in de gepresenteerde cijfers. De begroting lijkt niet volledig te zijn en/of rekenfouten te bevatten. Dat verhindert de Raad tot een positief oordeel te komen.

Fair Pay
De aanvraag maakt onvoldoende duidelijk welk beleid de organisatie voert of wil voeren op het gebied van Fair Pay. De keuze om het aantal kunstenaars terug te brengen van 140 in 2018 naar twintig in 2021 moet fair pay dichterbij brengen, maar de organisatie licht deze keuze niet toe. Ondanks de teruggang in activiteiten, de omvang van het festival en een aanzienlijke afname van het aantal deelnemende kunstenaars vraagt Charlois Speciaal aanzienlijk meer geld aan. De Raad ziet in het plan niet terug wat het verband is tussen beide ontwikkelingen.

Diversiteit zou Charlois Speciaal in het bloed moeten zitten, maar de Raad mist in het plan een duidelijke visie op hoe de organisatie werkt aan diversiteit en inclusiviteit. De Raad verwacht van de organisatie dat ze op dit punt beleid formuleert, bijvoorbeeld door aan te geven welke voorwaarden en uitgangspunten gelden.

Publiek
De handvatten en cijfers die Rotterdam Festivals hanteert en aanlevert ziet de RRKC niet terug als uitgangspunten voor de analyse van het publieksbereik en het plan om een breder en nieuw publiek te trekken. Diversiteit in publiek en programmering zouden inherent moeten zijn aan deze organisatie en de locatie(s) waar de activiteiten plaatsvinden. De Raad ziet de intentie daartoe wel terug in het plan, maar de concrete uitwerking is onvoldoende.

Personeel
De Raad signaleert dat diversiteit binnen de eigen organisatie nog de nodige aandacht behoeft, maar vindt een reflectie daarop niet terug in de aanvraag.

In de aanvraag leest de Raad onvoldoende terug over daadwerkelijke en concrete innovatie. Ook hier ontstijgt het plan de verwoorde intenties niet. De doelstelling om alternatieve vormen van gemeenschapsvorming te verkennen is onvoldoende terug te vinden in de uitwerking van het plan. De genoemde doorontwikkeling van de organisatie naar Charlois Kapitaal ziet de Raad niet op zichzelf als vernieuwend. Ook het cultuureducatieprogramma zoals dat is omschreven is niet vernieuwend.

De beoogde samenwerking wordt in brede termen en intenties in het plan wel beschreven, maar niet helder genoeg uitgewerkt. Het valt op dat sommige beoogde partners nog niet op de hoogte zijn van de omschreven samenwerking. Zoals het plan de samenwerking omschrijft, lijkt het erop dat Charlois Speciaal voornamelijk bijdragen van partners vraagt en zelf weinig inbrengt. In die zin is er van interconnectiviteit en samenwerking geen sprake.

geadviseerd subsidiebedrag

De Raad adviseert de aanvraag van Charlois Speciaal niet te honoreren.